آیا سامانه ساجات احتمال فساد در پروژه های عمرانی کشور را صفر می کند؟

سامانه ساجات که مخفف سامانه تشخیص صلاحیت عوامل نظام فنی اجرایی کشور است که با استعلام برخط از تمامی مدارک موردنیاز جهت اخذ امتیاز، امکان هرگونه مداخله مستقیم را نفی کرده است و شعار شفافیت و نظارت را به مرحله اجرا آورده است.

شفافیت یکی از شعارهای به روز مهم احزاب و شخصیت های کشوری است که گاه موجب رای آوری گروهی از جریان های سیاسی در سال های اخیر شده است. از مهم ترین مواردی که شفافیت آن برای افکار عمومی بسیار مهم است، شفافیت در حوزه عقد قراردادهای پیمانکاری و مشارکت در ساخت وساز زیرساخت های کشوری است. به استناد ماده 22 قانون برنامه و بودجه، سازمانی که دارای شان تشخیص صلاحیت و رتبه بندی عوامل فنی و اجرایی (اعم از مشاوران، پیمانکاران، واحدهای طرح و ساخت صنعتی و غیر صنعتی و سازندگان مشمول نظام فنی و اجرایی و شرکت های انفورماتیکی) در مقیاس ملی است؛ سازمان برنامه و بودجه است.

شیوه تعیین پیمانکار در گذشته

قبل از دهه 90 روش تعیین پیمانکار شایسته و دارای اولویت به این صورت بود که افراد متقاضی جهت بررسی صلاحیت خود، تمامی مدارک لازم را به صورت فیزیکی به کارشناسان سازمان برنامه و بودجه تحویل می دادند. کارشناسان سازمان نیز با توجه به بررسی تمامی مدارک و مشاهده کارنامه شرکت، فرد یا… به نمره دهی و تعیین سطح می پرداختند. تمامی این مراحل به این صورت فیزیکی و حضوری با ارایه مدارک کتبی حجیمی انجام می گشته که شایبه فساد را تقویت می کرد. در این روش سنتی به منظور اخذ پروانه مشارکت در ساخت وساز، وابسته به رای کارشناسان بوده است که متاسفانه در طول این سال ها برخی از موارد فساد کشف شده که افکار عمومی را جریجه دار کرد. در این نوع از فساد شرکت یا فرد مربوطه بدون داشتن شاخص های لازم به اخذ پروانه مشارکت اقدام می نمودند و آن را کسب می کردند.

در طول دهه 90 و با پیشرفت دولت الکترونیک، سازمان برنامه و بودجه سامانه ای را راه اندازی نمود که در آن افراد متقاضی مدارک خود را در این سامانه بارگذاری می کنند و دیگر نیاز به ارایه کتبی مدارک نیست. همین گام موجب شد که سازمان برنامه وبودجه با نظم و مدیریت بهتری به انجام وظایف و ارایه خدمات بپردازد. لکن با این پیشرفت نیز هم چنان نقش کارشناسان در تعیین اولویت افراد و شرکت ها در پیمانکار شایسته پررنگ بود و شایبه فساد وجود داشت.

تعیین پیمانکاران از طریق سامانه ساجات

در طول دولت سیزدهم با هدف شفافیت در برنامه ریزی و هوشمندسازی نظام برنامه ریزی کشوری، قدمی بلند در این راستا برداشته است که احتمال فساد به صفر نزدیک شده است. به گفته سازمان و برنامه و بودجه با استفاده از سامانه ساجات دیگر امکان دخالت مستقیم کارشناسان وجود ندارد. سامانه ساجات که مخفف سامانه تشخیص صلاحیت عوامل نظام فنی اجرایی کشور است که با استعلام برخط از تمامی مدارک موردنیاز جهت اخذ امتیاز، امکان هرگونه مداخله مستقیم را نفی کرده است و شعار شفافیت و نظارت را به مرحله اجرا آورده است.

سامانه ساجات جهت استعلام مدارک تحصیلی با وزارت علوم، استعلام عدم کارمند بودن افراد درخواست کننده و یا سهام دار شرکت با سازمان امور استخدامی، جهت سنجش توان مالی شرکت جهت انجام پروژه با سازمان دارایی، تعداد افراد بیمه شده شرکت با سازمان بیمه، منظم بودن در پرداخت مالیات با سازمان امور مالیاتی کشور و… به صورت برخط ارتباط دارد. این جمع آوری اطلاعات موجب شده است که شفافیت و کارآمدی را در سطح دیگری مشاهده کنیم. با استفاده از این سامانه بومی امکان شایبه فساد به صفر نزدیک شده است و تنها افراد و شرکت هایی میتوانند در مناقصات پروژه ها شرکت کنند که به صورت واقعی امتیاز موردنظر را کسب کرده باشند و یک میدان رقابت سالم میان شرکت ها راه افتاد تا افراد باصلاحیت بتوانند در کارهای ساخت وساز میهن خویش سهیم باشند.

از مزایا دیگر سامانه ساجات، پشتیبان بودن این سامانه برای دیگر سامانه هاست که وظایف دیگری را برعهده دارند. مثلا سامانه ستاد تدارک دولت وظیفه نام نویسی مزایده و مناقصات خدمات و اماکن دولتی را برعهده دارد تا در این زمینه نیز زمینه رقابت سالم شکل بگیرد. افراد میتوانند جهت شرکت در این رقابت در سامانه ستاد ثبت نام کنند. بررسی صلاحیت آن ها جهت انجام امور و عقد قرارداد با سامانه ساجات ارزیابی می شود که نقش پشتیبانی این سامانه را برعهده دارد.

پایان خبر فطر نیوز