بایوکنترل، نجات‌بخش کشاورزی از دام سموم شیمیایی

به گزارش خبرگزاری فطر نیوز، مصرف بی‌رویه سموم شیمیایی، زنگ خطری برای سلامت انسان و محیط زیست است. این زنگ خطر، مدت‌هاست که به صدا درآمده و خسارات جبران‌ناپذیری را بر پیکره کشاورزی و محیط زیست وارد کرده است. اما اکنون، با ظهور شرکت‌های دانش‌بنیان، بارقه امیدی برای تغییر این وضعیت به وجود آمده است.

یک شرکت دانش‌بنیان با تکیه بر دانش بومی و با به‌کارگیری روش‌های نوین، پا به عرصه گذاشته است.

 رضا عربی، مدیر تولید این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به تاریخچه استفاده از سموم شیمیایی در کشاورزی گفت: رشد روز افزون جمعیت کشور‌های مختلف جهان، نیاز به مواد غذایی را افزایش داده و انسان را ناگزیر به تولید بیشتر محصولات کشاورزی کرده است. انسان از دیرباز با مشکل آفات و بیماری‌های گیاهی برای تولید محصولات کشاورزی مواجه بوده و برای حفظ محصول تولیدی خود به روش‌های مختلف با آفات گیاهی مبارزه کرده است. با تولید و عرضه سموم شیمیایی مختلف و تشویق کشاورزان به استفاده از سموم، روزبه‌روز بر وسعت سمپاشی علیه آفات گیاهی افزوده شد.

وی ادامه داد: به علت تاثیر سریع سموم در کنترل آفات و مصرف آسان آنها، بدون آینده‌نگری و توجه به اثرات مخرب آن بر محیط زیست و انسان با مصرف بیش از حد سموم شیمیایی، در مدت کوتاهی آثار مصرف بی‌رویه سموم شیمایی بر روی انسان و سایر جانداران، آب و محیط زیست آشکار شده است.

از زهر تا پادزهر

عربی ضمن اشاره به اینکه مصرف بی‌رویه سموم، ضمن از بین بردن حشرات مفید و دشمنان طبیعی آنها و مقاوم شدن آفات گیاهی در مقابل سموم، سلامتی انسان را نیز به خطرانداخته است؛ گفت: با وجود پسماند سموم در محصولات کشاورزی روزبه‌روز برشمار قربانیان سموم شیمیایی و مبتلایان به بیماری‌های صعب‌العلاج نظیر سرطان، نازایی، مسومیت‌های حاد و مزمن و… افزوده شده است. ما برای کنترل آفات از مهارگر‌های زیستی (سنک شکارگر، کنه‌های شکارگر، زنبور‌های پارازیتوئید و کفشدوزک‌ها) بهره می‌گیریم و با این روش به تولید محصول سالم و کشاورزی پایدار دست می‌یابیم.

مدیر تولید این شرکت دانش‌بنیان خاطرنشان کرد: در مجموعه ما کاهش خسارت ناشی از آفات، تولید محصولات سالم و ارگانیک، کاهش مقاومت آفات نسبت به سموم شیمیایی و همچنین حفظ محیط زیست از طریق عوامل بیولوژیکی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این روش با استفاده از محصولات مهارگر دیگر لازم نیست برای دفع آفات، از انبوه سموم شیمیایی استفاده کرد، چون این حشرات مفید وظیفه از بین بردن آفات را در گلخانه‌ها، باغ‌ها و مزارع بر عهده دارند.

وی در ادامه افزود: کنترل بیولوژیک مهارگر یک روش برای مدیریت آفات و بیماری‌ها در کشاورزی و باغبانی است که از عوامل زنده مانند میکروارگانیسم‌ها، حشرات و انگل‌ها برای مقابله با مشکلات گیاهان استفاده می‌شود. این روش مبتنی بر استفاده از حشرات یا میکروارگانیسم‌هایی است که به طور طبیعی در محیط زیست وجود دارند.

عربی، این روش را “بایوکنترل” خواند و بیان کرد: این روش، یک رویکرد پایدار و سازگار با محیط زیست برای مدیریت آفات و بیماری‌ها در کشاورزی، جنگل‌کاری و سایر سیستم‌های بومی است. در مهارگر برخلاف روش‌های شیمیایی سنتی، کنترل بیولوژیک بر پدیده‌های طبیعی گیاه‌خواران و کارآگاهان آفات تکیه دارد تا جمعیت آنها را تنظیم کند. این رویکرد از ارتباطات پیچیده‌ای که در اکوسیستم‌ها وجود دارد بهره می‌برد؛ آن هم با هدف حفظ تعادل بین آفات و دشمنان طبیعی آنها.

این فعال فناور، در خصوص کاربرد این روش در مناطق کمتربرخوردار و برنامه ملی آبادیران نیز گفت: با توجه به فعالیت ما در حوزه کشاورزی که بیشتر در مناطق کمتربرخوردار انجام می‌شود، استفاده از کنترل بیولوژیک مهارگر می‌تواند تأثیر شگرفی بر سلامت مردم این مناطق داشته باشد. کاهش مصرف سموم، افزایش کیفیت و کمیت محصولات و حفظ محیط زیست، تنها بخشی از مزایای این روش است. برای تحقق این هدف، نیاز به ورود نهاد‌های متولی از جمله جهاد کشاورزی و متولیان عرصه آبادانی و پیشرفت است که در این میان، برنامه ملی آبادیران به عنوان حلقه وصل ما و این نهاد‌ها می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.