فارکس چیست به زبان ساده؛ آموزش کامل صفر تا صد فارکس!

فارکس چیست؟ آموزش جامع بازار تبادل ارز خارجی

بازار تبادل ارز خارجی که بیشتر با نام فارکس (Forex یا FX) شناخته می شود بزرگترین و نقدشونده ترین بازار مالی در جهان است. روزانه تریلیون ها دلار در این بازار مبادله می شود حجم معاملاتی که از مجموع حجم معاملات تمامی بازارهای سهام جهان نیز فراتر می رود. فارکس نه تنها یک بازار مالی عظیم است بلکه قلب تپنده تجارت بین المللی و جریان سرمایه جهانی محسوب می شود. درک سازوکار این بازار برای هر فردی که به اقتصاد جهانی تجارت و سرمایه گذاری علاقه مند است ضروری به نظر می رسد.

در این مقاله قصد داریم به زبانی ساده و روشن بازار فارکس را از زوایای گوناگون بررسی کنیم. از تعریف دقیق و ویژگی های فنی آن گرفته تا عوامل مؤثر بر قیمت ارزها و روش های پیش بینی قیمت همه را به صورت جامع و بی طرفانه مورد بحث قرار خواهیم داد. هدف ما ارائه یک راهنمای آموزشی کامل است تا خوانندگان درک صحیحی از این بازار پیچیده پیدا کنند نه ارائه توصیه های سرمایه گذاری.

بازار فارکس چگونه کار می کند؟

فارکس برخلاف بازارهای سهام که اغلب در مکان های فیزیکی متمرکز هستند یک بازار غیرمتمرکز است. به این معنی که هیچ بورس مرکزی یا مکان فیزیکی واحدی برای معاملات فارکس وجود ندارد. در عوض معاملات به صورت الکترونیکی و از طریق شبکه ای جهانی از بانک ها مؤسسات مالی کارگزاری ها و معامله گران انفرادی انجام می شود. این ساختار غیرمتمرکز باعث می شود که بازار فارکس به صورت ۲۴ ساعته و ۵ روز هفته فعال باشد و معامله گران از سراسر جهان بتوانند در هر لحظه به آن دسترسی داشته باشند.

مفهوم اصلی در معاملات فارکس تبادل ارز است. شما در فارکس یک ارز را در مقابل ارز دیگری معامله می کنید. به عبارت ساده تر شما همزمان یک ارز را می خرید و ارز دیگری را می فروشید. این معاملات به صورت جفت ارزها نمایش داده می شوند مانند EUR/USD (یورو در برابر دلار آمریکا) یا GBP/JPY (پوند انگلیس در برابر ین ژاپن).

در هر جفت ارز ارز اول ارز پایه و ارز دوم ارز مظنه نامیده می شود. قیمت جفت ارز نشان می دهد که برای خرید یک واحد از ارز پایه چند واحد از ارز مظنه لازم است. به عنوان مثال اگر قیمت EUR/USD برابر با ۱.۱۰ باشد به این معنی است که برای خرید ۱ یورو ۱.۱۰ دلار آمریکا لازم است.

چند درصد افراد در فارکس سود میکنند و معاملات در فارکس معمولاً از طریقی انجام می شود؟ معاملات در فارکس معمولاً از طریق کارگزاری های فارکس انجام می شود. این کارگزاری ها به عنوان واسطه بین معامله گران و بازار عمل می کنند و پلتفرم های معاملاتی را برای دسترسی به بازار و انجام معاملات فراهم می کنند.

ویژگی های فنی بازار فارکس

بازار فارکس دارای ویژگی های فنی منحصر به فردی است که آن را از سایر بازارهای مالی متمایز می کند :

• حجم معاملات بسیار بالا : همانطور که اشاره شد فارکس بزرگترین بازار مالی جهان است و حجم معاملات روزانه آن به تریلیون ها دلار می رسد. این حجم بالا باعث نقدشوندگی بسیار زیاد بازار می شود به این معنی که به راحتی می توان ارزها را خرید و فروش کرد بدون اینکه تأثیر قابل توجهی بر قیمت ها گذاشت.
• شبانه روزی بودن : به دلیل گستردگی جغرافیایی مراکز مالی بزرگ جهان بازار فارکس به صورت شبانه روزی و در ۵ روز هفته (به جز تعطیلات آخر هفته) فعال است. این ویژگی به معامله گران اجازه می دهد که در هر زمان و از هر مکانی که هستند به بازار دسترسی داشته باشند.
• اهرم (Leverage) : یکی از ویژگی های بارز فارکس امکان استفاده از اهرم است. اهرم به معامله گران اجازه می دهد با سرمایه کمتری حجم معاملات بزرگتری را کنترل کنند. به عنوان مثال اهرم ۱ : ۱۰۰ به این معنی است که معامله گر می تواند با ۱۰۰۰ دلار سرمایه معامله ای به ارزش ۱۰۰,۰۰۰ دلار انجام دهد. اگرچه اهرم می تواند سود بالقوه را افزایش دهد اما به همان میزان ریسک را نیز افزایش می دهد و استفاده نادرست از آن می تواند منجر به ضررهای سنگین شود.
• هزینه های معاملاتی پایین : در مقایسه با بسیاری از بازارهای مالی دیگر هزینه های معاملاتی در فارکس معمولاً پایین است. بیشتر کارگزاری های فارکس از طریق اسپرد (تفاوت بین قیمت خرید و فروش) و یا کمیسیون سود کسب می کنند.
• تنوع جفت ارزها : در بازار فارکس طیف گسترده ای از جفت ارزها برای معامله وجود دارد. این جفت ارزها معمولاً بر اساس ارزهای اصلی (مانند دلار آمریکا یورو پوند انگلیس ین ژاپن فرانک سوئیس دلار کانادا و دلار استرالیا) و ارزهای فرعی و نوظهور دسته بندی می شوند. تنوع جفت ارزها به معامله گران امکان می دهد استراتژی های معاملاتی متنوعی را به کار بگیرند و از فرصت های معاملاتی مختلف بهره مند شوند.

عوامل مؤثر بر قیمت ارزها در فارکس

قیمت ارزها در بازار فارکس تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که می توان آن ها را به دو دسته کلی عوامل بنیادی (فاندامنتال) و عوامل تکنیکال تقسیم کرد :

عوامل بنیادی (Fundamental Factors)

عوامل بنیادی به متغیرهای کلان اقتصادی سیاسی و اجتماعی اشاره دارند که بر ارزش یک ارز تأثیر می گذارند. مهم ترین عوامل بنیادی مؤثر بر قیمت ارزها عبارتند از :

• شاخص های اقتصادی : شاخص های اقتصادی مانند نرخ رشد اقتصادی (GDP) نرخ تورم نرخ بیکاری نرخ بهره تراز تجاری و شاخص های تولید صنعتی اطلاعات مهمی را در مورد وضعیت اقتصادی یک کشور ارائه می دهند. معمولاً اقتصادهای قوی تر با نرخ رشد بالا تورم پایین و نرخ بهره جذاب ارزهای قوی تری دارند.
• سیاست های بانک مرکزی : سیاست های پولی بانک های مرکزی به ویژه تغییرات در نرخ بهره تأثیر قابل توجهی بر ارزش ارزها دارند. افزایش نرخ بهره معمولاً باعث افزایش تقاضا برای ارز آن کشور و در نتیجه افزایش ارزش آن می شود زیرا سرمایه گذاران به دنبال بازدهی بالاتر هستند. بانک های مرکزی همچنین از طریق سیاست های دیگری مانند تسهیل کمی (QE) و خرید اوراق قرضه بر بازار ارز تأثیر می گذارند.
• رویدادهای سیاسی و ژئوپلیتیکی : ثبات سیاسی و روابط بین المللی یک کشور نیز بر ارزش ارز آن تأثیرگذار است. ناآرامی های سیاسی جنگ ها تحریم ها و سایر رویدادهای ژئوپلیتیکی می توانند باعث بی ثباتی اقتصادی و کاهش ارزش ارز شوند.
• اخبار و انتظارات بازار : اخبار اقتصادی و سیاسی گزارش های شرکت ها و انتظارات بازار نیز می توانند بر قیمت ارزها تأثیر بگذارند. انتشار اخبار مثبت معمولاً باعث افزایش ارزش ارز و اخبار منفی باعث کاهش آن می شود. همچنین انتظارات بازار در مورد آینده اقتصاد و سیاست های دولت ها نقش مهمی در شکل گیری قیمت ها ایفا می کند.
• جریان سرمایه : جریان سرمایه بین کشورها نیز بر ارزش ارزها تأثیر می گذارد. ورود سرمایه به یک کشور (به عنوان مثال سرمایه گذاری خارجی یا خرید اوراق قرضه) باعث افزایش تقاضا برای ارز آن کشور و در نتیجه افزایش ارزش آن می شود. خروج سرمایه برعکس این اثر را دارد.

عوامل تکنیکال (Technical Factors)

عوامل تکنیکال به الگوها و روندهای قیمتی در نمودارها و شاخص های فنی اشاره دارند. تحلیل تکنیکال بر این فرض استوار است که تاریخ تکرار می شود و با بررسی الگوهای گذشته قیمت می توان روندهای آینده را پیش بینی کرد. مهم ترین عوامل تکنیکال مؤثر بر قیمت ارزها عبارتند از :

• الگوهای نموداری (Chart Patterns) : الگوهای نموداری شکل هایی هستند که در نمودار قیمت ارزها ظاهر می شوند و می توانند نشان دهنده تغییر روند قیمت یا ادامه روند فعلی باشند. الگوهای رایج شامل الگوی سر و شانه (Head and Shoulders) الگوی دو قله (Double Top) الگوی دو دره (Double Bottom) الگوی مثلث (Triangle) و الگوی پرچم (Flag) هستند.
• شاخص های تکنیکال (Technical Indicators) : شاخص های تکنیکال محاسبات ریاضی هستند که بر اساس داده های قیمت و حجم معاملات انجام می شوند و اطلاعاتی در مورد قدرت روند مومنتوم نوسانات و شرایط خرید و فروش بیش از حد بازار ارائه می دهند. شاخص های رایج شامل میانگین متحرک (Moving Average) شاخص قدرت نسبی (RSI) مکدی (MACD) استوکاستیک (Stochastic) و باندهای بولینگر (Bollinger Bands) هستند.
• سطوح حمایت و مقاومت (Support and Resistance Levels) : سطوح حمایت سطوحی از قیمت هستند که انتظار می رود قیمت در آن سطوح با افزایش تقاضا مواجه شده و از کاهش بیشتر قیمت جلوگیری شود. سطوح مقاومت سطوحی از قیمت هستند که انتظار می رود قیمت در آن سطوح با افزایش عرضه مواجه شده و از افزایش بیشتر قیمت جلوگیری شود. این سطوح می توانند بر اساس الگوهای قیمتی گذشته و یا شاخص های تکنیکال شناسایی شوند.
• روند (Trend) : روند جهت کلی حرکت قیمت در یک دوره زمانی مشخص است. روندها می توانند صعودی (Uptrend) نزولی (Downtrend) یا خنثی (Sideways) باشند. شناسایی روند و معامله در جهت روند یکی از اصول اساسی تحلیل تکنیکال است.

پیش بینی قیمت در بازار فارکس

پیش بینی قیمت ارزها در بازار فارکس چه با استفاده از تحلیل بنیادی و چه با استفاده از تحلیل تکنیکال یک فرایند پیچیده و دشوار است. هیچ روش قطعی و تضمین شده ای برای پیش بینی دقیق قیمت ها وجود ندارد و تمامی پیش بینی ها صرفاً احتمالات و گمانه زنی هایی هستند که بر اساس اطلاعات و تحلیل های موجود انجام می شوند.

استفاده از تحلیل بنیادی برای پیش بینی قیمت

تحلیل بنیادی برای پیش بینی قیمت ارزها بر بررسی و تحلیل عوامل کلان اقتصادی سیاسی و اجتماعی مؤثر بر ارزش ارزها تمرکز دارد. تحلیلگران بنیادی با بررسی شاخص های اقتصادی سیاست های بانک مرکزی رویدادهای سیاسی و ژئوپلیتیکی و سایر عوامل بنیادی تلاش می کنند روند بلندمدت قیمت ارزها را پیش بینی کنند.

به عنوان مثال اگر تحلیلگران بنیادی پیش بینی کنند که اقتصاد یک کشور در حال رشد است و بانک مرکزی آن کشور سیاست های پولی انقباضی را در پیش خواهد گرفت ممکن است پیش بینی کنند که ارزش ارز آن کشور در بلندمدت افزایش خواهد یافت.

استفاده از تحلیل تکنیکال برای پیش بینی قیمت

تحلیل تکنیکال برای پیش بینی قیمت ارزها بر بررسی الگوهای قیمتی گذشته و شاخص های فنی تمرکز دارد. تحلیلگران تکنیکال با استفاده از نمودارها الگوهای نموداری شاخص های تکنیکال و سطوح حمایت و مقاومت تلاش می کنند روندهای کوتاه مدت و میان مدت قیمت ارزها را پیش بینی کنند.

به عنوان مثال اگر تحلیلگران تکنیکال یک الگوی نموداری صعودی را در نمودار قیمت یک جفت ارز مشاهده کنند و شاخص های تکنیکال نیز سیگنال های خرید صادر کنند ممکن است پیش بینی کنند که قیمت آن جفت ارز در کوتاه مدت افزایش خواهد یافت.

محدودیت های پیش بینی قیمت

درآمد فارکس در ایران چقدر است؟ مهم است به یاد داشته باشید که پیش بینی قیمت در بازار فارکس با عدم قطعیت زیادی همراه است. بازار فارکس تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که بسیاری از آن ها غیرقابل پیش بینی هستند. رویدادهای غیرمنتظره ای مانند بحران های مالی جنگ ها بلایای طبیعی و تغییرات ناگهانی در سیاست های دولت ها می توانند به سرعت روند بازار را تغییر دهند و پیش بینی ها را بی اعتبار کنند.

بنابراین هیچ گاه نباید به پیش بینی ها به عنوان تضمین سود نگاه کرد. پیش بینی ها فقط ابزاری برای تحلیل و ارزیابی احتمالات هستند و باید در کنار مدیریت ریسک مناسب و استراتژی معاملاتی مشخص استفاده شوند. همواره به یاد داشته باشید که بازار فارکس یک بازار پرریسک است و احتمال ضرر در آن وجود دارد.

نتیجه گیری

بازار فارکس به عنوان بزرگترین و پویاترین بازار مالی جهان فرصت های بی شماری را برای معامله گران و فعالان اقتصادی ارائه می دهد. با این حال درک سازوکار این بازار ویژگی های فنی آن عوامل مؤثر بر قیمت ارزها و روش های پیش بینی قیمت نیازمند آموزش مطالعه و تجربه است.

این مقاله تلاش کرد تا به زبانی ساده و جامع مفاهیم اساسی بازار فارکس را توضیح دهد و دیدگاهی کلی از این بازار پیچیده ارائه کند. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید بوده باشد و به درک بهتر شما از بازار فارکس کمک کند. همواره به یاد داشته باشید که بازار فارکس یک بازار پرریسک است و قبل از ورود به آن لازم است آموزش کافی ببینید استراتژی معاملاتی مناسبی را تدوین کنید و مدیریت ریسک را به طور جدی رعایت کنید. این مقاله صرفاً جنبه آموزشی دارد و هیچ گونه توصیه ای برای سرمایه گذاری ارائه نمی دهد.

پرسش و پاسخ های متداول

سوال ۱ : آیا برای ورود به بازار فارکس نیاز به سرمایه زیادی دارم؟

پاسخ : خیر برای شروع معامله در فارکس لزوماً به سرمایه زیادی نیاز نیست. بسیاری از کارگزاری های فارکس حساب های معاملاتی با حداقل سپرده بسیار پایین ارائه می دهند. با این حال توجه داشته باشید که سرمایه کمتر به معنای ریسک کمتر نیست. به دلیل استفاده از اهرم حتی با سرمایه کم نیز می توانید حجم معاملات بزرگی را کنترل کنید و در صورت حرکت نامطلوب بازار ضررهای قابل توجهی را متحمل شوید. توصیه می شود با سرمایه ای شروع کنید که از دست دادن آن تأثیر مخربی بر زندگی مالی شما نداشته باشد و به تدریج با کسب تجربه و دانش بیشتر سرمایه خود را افزایش دهید.

سوال ۲ : بهترین زمان برای معامله در بازار فارکس چه زمانی است؟

پاسخ : بازار فارکس به صورت ۲۴ ساعته فعال است اما ساعات معاملاتی مختلف ویژگی های متفاوتی دارند. معمولاً پرنوسان ترین ساعات معاملاتی زمانی است که بازارهای مالی بزرگ جهان به طور همزمان باز هستند به ویژه همپوشانی ساعات معاملاتی لندن و نیویورک (تقریباً از ساعت ۱۳ : ۳۰ تا ۱۷ : ۳۰ به وقت تهران). در این ساعات حجم معاملات بالا و نوسانات قیمت بیشتر است و فرصت های معاملاتی بیشتری ایجاد می شود. با این حال نوسانات بالا ریسک بیشتری را نیز به همراه دارد. انتخاب بهترین زمان برای معامله به استراتژی معاملاتی سبک معاملاتی و تحمل ریسک شما بستگی دارد.

سوال ۳ : آیا می توان بدون دانش و تجربه در فارکس سود کسب کرد؟

پاسخ : احتمال کسب سود بدون دانش و تجربه در فارکس بسیار پایین است و به شانس و اقبال نزدیک تر است تا مهارت و تحلیل. بازار فارکس یک بازار پیچیده و رقابتی است و برای موفقیت در آن نیاز به آموزش تمرین تحلیل بازار مدیریت ریسک و صبر و حوصله دارید. ورود به فارکس بدون دانش کافی می تواند بسیار پرخطر باشد و منجر به از دست دادن سرمایه شود. توصیه می شود قبل از ورود به معاملات واقعی حتماً آموزش های لازم را از وبسایت اپو بلاگ یا دیگر منابع ببینید؛ از حساب های دمو (آزمایشی) برای تمرین استفاده کنید و با استراتژی معاملاتی مشخص و مدیریت ریسک مناسب وارد بازار شوید.