مالیات مهریه چه زمانی پرداخت می شود

در حال حاضر و بر اساس قوانین مالیاتی جاری کشور، مهریه هیچ گونه مالیاتی ندارد و از پرداخت مالیات معاف است. با این حال، طرحی پیشنهادی برای اخذ مالیات بر ثبت مهریه در مجلس در دست بررسی است که در صورت تصویب نهایی، زوجین هنگام ثبت عقدنامه و در دفاتر اسناد رسمی، بر اساس تعداد سکه مهریه و نرخ های پلکانی مشخص شده، مالیات آن را پرداخت خواهند کرد.

ابهامات و سوالات زیادی پیرامون مالیات مهریه و زمان پرداخت آن در میان عموم جامعه، به ویژه زوجین در آستانه ازدواج، وجود دارد. شنیده ها و اخبار غیررسمی گاهی باعث سردرگمی می شوند و اهمیت کسب اطلاعات دقیق و موثق در این زمینه را دوچندان می کند. اطلاع از وضعیت قانونی فعلی و طرح های پیشنهادی آینده، به افراد کمک می کند تا با دیدی بازتر و آگاهی کامل تری برای زندگی مشترک خود برنامه ریزی کنند و از هرگونه غافلگیری مالی یا حقوقی در امان بمانند.

وضعیت فعلی مالیات مهریه در ایران (قانون جاری و معتبر)

یکی از پرتکرارترین پرسش ها در زمینه حقوق خانواده و مالیات، این است که آیا در حال حاضر به مهریه مالیات تعلق می گیرد؟ پاسخ صریح و قطعی به این پرسش خیر است. بر اساس قوانین جاری و معتبر کشور، مهریه از هر نوع و با هر میزان، از پرداخت مالیات معاف است. این معافیت ریشه در ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم دارد که به وضوح اعلام می کند: «جهیزیه منقول و مهریه، اعم از منقول و غیرمنقول از پرداخت مالیات معاف است.»

این ماده قانونی، صراحتاً مهریه را خارج از دایره شمول مالیات بر ارث و سایر مالیات های مستقیم قرار می دهد. بنابراین، فرقی نمی کند که مهریه به صورت وجه نقد، سکه، طلا، املاک، خودرو یا هر دارایی منقول و غیرمنقول دیگری تعیین شده باشد، خود مهریه در زمان تعلق یا انتقال به زن، مشمول هیچ نوع مالیات مستقیمی نمی شود. این معافیت، حقی است که قانون برای زن به رسمیت شناخته و او به مجرد عقد، مالک مهریه خود می شود و می تواند هرگونه تصرفی در آن داشته باشد، بدون آنکه نیازی به پرداخت مالیات بابت اصل مهریه باشد.

البته، این نکته حائز اهمیت است که معافیت یادشده برای خود مهریه است و نه لزوماً برای تمامی معاملات و اقدامات ثانویه که ممکن است در ارتباط با آن صورت گیرد. به عنوان مثال، اگر مهریه به صورت سکه باشد و زن پس از دریافت آن اقدام به خرید و فروش مکرر سکه ها کند و این فعالیت به عنوان شغل یا منبع درآمد محسوب شود، ممکن است مشمول مالیات بر درآمد حاصل از خرید و فروش سکه گردد. این مالیات، بر خود مهریه نیست، بلکه بر درآمد حاصل از معاملات بعدی آن است.

تفاوت مالیات بر مهریه با مالیات نقل و انتقال اموال

در بسیاری از موارد، مهریه به صورت اموال غیرمنقول مانند ملک، زمین، آپارتمان یا اموال منقول خاصی چون خودرو تعیین می شود. در چنین شرایطی، ممکن است ابهامی پیش آید که آیا این اموال، هنگام انتقال به نام زن، مشمول مالیات می شوند یا خیر. نکته کلیدی این است که مالیات بر نقل و انتقال اموال، ماهیت متفاوتی با مالیات بر خود مهریه دارد و این دو نباید با هم اشتباه گرفته شوند.

اگر مهریه به صورت ملکی مانند آپارتمان یا خانه ای تعیین شده باشد و این ملک رسماً از نام مرد به نام زن منتقل شود، این انتقال مالکیت، مشمول مالیات نقل و انتقال ملک خواهد بود. این مالیات، طبق قوانین مربوط به معاملات املاک و مستغلات محاسبه و از فروشنده (در اینجا مرد، که ملک را به عنوان مهریه منتقل می کند) یا خریدار (زن، در صورت توافق) دریافت می شود. به همین ترتیب، اگر مهریه خودرو باشد و انتقال سند رسمی صورت پذیرد، مالیات نقل و انتقال خودرو طبق ضوابط خود از طرفین دریافت می گردد. این مالیات ها، به دلیل ماهیت معامله نقل و انتقال وضع شده اند و نه به دلیل مهریه بودن مال.

بنابراین، ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم که مهریه را معاف از مالیات می داند، به این معنی نیست که انتقال سند مالکیت یک ملک یا خودرو که به عنوان مهریه تعیین شده، از مالیات نقل و انتقال معاف باشد. معافیت ماده ۱۴۴ تنها بر اصل مالیت مهریه و تعلق آن به زن است، اما مراحل و هزینه های قانونی مربوط به انتقال سند رسمی آن اموال، تابع قوانین عمومی نقل و انتقال دارایی هاست. این تمایز برای جلوگیری از هرگونه سوءتفاهم یا برداشت نادرست از قانون، بسیار حیاتی است.

بررسی طرح پیشنهادی قانون جدید مالیات مهریه ۱۴۰۴

با وجود معافیت مهریه از مالیات در قوانین کنونی، در سال های اخیر طرحی تحت عنوان قانون جدید مالیات مهریه مطرح شده است که هدف آن ایجاد تغییراتی در این زمینه است. این طرح، واکنشی به چالش ها و معضلات اجتماعی و قضایی ناشی از تعیین مهریه های سنگین در جامعه ایران است. مهریه های بالا اغلب به بدهی های کلان، طرح دعاوی طولانی مدت در دادگاه های خانواده، و در برخی موارد، به زندانی شدن مردان به دلیل عدم توانایی پرداخت مهریه منجر می شود. این مسائل، بار سنگینی را بر دوش دستگاه قضایی و خانواده ها تحمیل کرده است.

هدف اصلی از طرح مالیات بر مهریه، کاهش این مهریه های نامتعارف و ایجاد تعادل بیشتر در تعیین میزان مهریه است. با وضع مالیات بر ثبت مهریه های بیش از یک حد مشخص، انتظار می رود زوجین هنگام توافق بر مهریه، میزان معقول تری را انتخاب کنند تا از بار مالیاتی اضافی خودداری شود. این طرح به دنبال ساماندهی دعاوی خانواده، کاهش تعداد پرونده های قضایی مرتبط با مهریه، و در نهایت، حمایت از بنیان خانواده از طریق کاهش فشارهای مالی ناشی از مهریه های سنگین است. همچنین، جنبه های درآمدی برای دولت نیز در این طرح مطرح است، هرچند هدف اصلی، اصلاح اجتماعی عنوان شده است.

وضعیت فعلی طرح: آیا این قانون تصویب و اجرایی شده است؟

یکی از مهم ترین نکاتی که در مورد قانون جدید مالیات مهریه باید به آن توجه داشت، وضعیت فعلی آن است. بسیاری از افراد به دلیل شنیدن اخبار و گمانه زنی ها، تصور می کنند که این قانون تصویب و اجرایی شده است. اما باید با صراحت اعلام کرد که این طرح هنوز به تصویب نهایی مجلس شورای اسلامی نرسیده و اجرایی نشده است. در حال حاضر، این موضوع در حد طرح پیشنهادی بوده و در مراحل بررسی و کارشناسی در کمیسیون های مجلس قرار دارد.

روند تصویب یک قانون در ایران شامل مراحل متعددی است: ابتدا طرح در مجلس شورای اسلامی مطرح می شود، سپس در کمیسیون های مربوطه مورد بررسی و اصلاح قرار می گیرد، پس از آن به صحن علنی مجلس می آید و پس از تصویب نمایندگان، برای تأیید به شورای نگهبان ارسال می گردد. شورای نگهبان نیز از منظر شرعی و قانونی آن را بررسی کرده و در صورت عدم مغایرت، آن را تأیید می کند. تنها پس از طی تمامی این مراحل و ابلاغ رسمی، یک طرح به قانون تبدیل شده و قابلیت اجرایی پیدا می کند. طرح مالیات مهریه تا این لحظه، تمامی این مراحل را طی نکرده و کماکان در انتظار بررسی و تصمیم گیری نهایی است. بنابراین، تا اطلاع ثانوی، ملاک عمل همان ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم است که مهریه را معاف از مالیات می داند.

تا زمان تصویب نهایی و ابلاغ رسمی قانون جدید مالیات مهریه، هیچ گونه مالیاتی بر مهریه در زمان ثبت عقد یا پرداخت آن، مطابق قوانین فعلی، اعمال نمی شود و ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم همچنان معتبر است.

زمان پرداخت مالیات مهریه (در صورت تصویب طرح پیشنهادی)

در صورت تصویب نهایی طرح قانون جدید مالیات مهریه و اجرایی شدن آن، پاسخ به پرسش اصلی این مقاله، یعنی مالیات مهریه چه زمانی پرداخت می شود، تغییر خواهد کرد. طبق جزئیات طرح پیشنهادی، مالیات بر ثبت مهریه، هنگام ثبت عقدنامه و در دفاتر اسناد رسمی از زوجین دریافت خواهد شد.

این بدان معناست که زوجین، پیش از آنکه سند ازدواج خود را دریافت کنند، موظف خواهند بود که مبلغ مالیات تعیین شده برای مهریه را به حساب دولت واریز نمایند. صدور و تحویل سند ازدواج منوط به پرداخت این مالیات خواهد بود. هدف از این اقدام، شفاف سازی و دریافت مالیات در همان ابتدای شکل گیری تعهد مهریه است تا از بروز مشکلات و پیچیدگی های آتی در زمان مطالبه و پرداخت مهریه جلوگیری شود.

یکی از سوالات مهم دیگر این است که آیا مهریه هایی که پیش از تصویب و اجرایی شدن این قانون ثبت شده اند، مشمول این مالیات می شوند؟ بر اساس رویه عمومی در قوانین مالیاتی و حقوقی، قوانین عطف به ماسبق نمی شوند، مگر اینکه قانون گذار صراحتاً خلاف آن را اعلام کند. بنابراین، با قیاس با قوانین مشابه، احتمال بسیار زیاد مهریه هایی که پیش از تاریخ تصویب و ابلاغ این قانون در سند ازدواج ثبت شده اند، مشمول مالیات جدید نخواهند شد و تنها مهریه هایی که پس از لازم الاجرا شدن قانون جدید تعیین و ثبت می شوند، مشمول این مالیات خواهند بود. این موضوع برای ایجاد ثبات حقوقی و جلوگیری از بی عدالتی نسبت به عقود گذشته، از اهمیت بالایی برخوردار است.

مالیات مهریه بر عهده کیست؟ (در صورت تصویب طرح پیشنهادی)

مبحث مسئولیت پرداخت مالیات مهریه یکی دیگر از جنبه های کلیدی طرح پیشنهادی است که ابهامات زیادی را برمی انگیزد. در صورت تصویب نهایی و اجرایی شدن قانون جدید مالیات مهریه، مسئولیت پرداخت این مالیات، بر خلاف تصور رایج که ممکن است آن را تنها بر عهده مرد یا زن بداند، بر عهده مشترک زوجین (زن و شوهر) خواهد بود. طبق طرح پیشنهادی، زن و شوهر به صورت مساوی و هر یک به میزان ۵۰ درصد، سهم خود از مالیات ثبت مهریه را پرداخت خواهند کرد.

این رویکرد، از دیدگاه قانون گذار، به منظور ایجاد عدالت و مسئولیت پذیری مشترک در قبال تعهدات مالی مرتبط با عقد ازدواج است. با این حال، باید توجه داشت که این مسئولیت مشترک، تنها در صورتی که قانون جدید تصویب و ابلاغ شود، جنبه اجرایی پیدا می کند. تا آن زمان، هیچ تکلیف قانونی برای پرداخت مالیات مهریه توسط هیچ یک از طرفین وجود ندارد. این تدبیر قانونی احتمالی، می تواند به زوجین در تصمیم گیری مسئولانه تر در مورد میزان مهریه کمک کرده و از تعیین مهریه های سنگین که صرفاً جنبه صوری دارند، جلوگیری نماید.

میزان و نرخ مالیات مهریه بر اساس طرح پیشنهادی (جدول مالیات مهریه ۱۴۰۴)

یکی از مهم ترین بخش های طرح پیشنهادی قانون جدید مالیات مهریه، تعیین میزان و نرخ مالیات بر اساس تعداد سکه مهریه است. این طرح با هدف پلکانی کردن نرخ مالیات، قصد دارد مهریه های با میزان کمتر را از مالیات معاف کرده و با افزایش تعداد سکه، نرخ مالیات را نیز افزایش دهد تا انگیزه ای برای تعیین مهریه های معقول تر ایجاد شود. جزئیات پیشنهادی نرخ های مالیات به شرح زیر است:

تعداد سکه بهار آزادی	نرخ مالیات (از ارزش کل مهریه)
تا ۱۴ سکه	معاف از پرداخت مالیات
از ۱۵ تا ۱۰۰ سکه	۱.۱% (یک و یک دهم درصد)
از ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه	۲% (دو درصد)
نسبت به مازاد ۲۰۰ سکه	۱۵% (پانزده درصد)

این جدول نشان می دهد که تا سقف ۱۴ سکه بهار آزادی، مهریه هیچ مالیاتی نخواهد داشت، که این امر می تواند حمایتی از ازدواج های ساده و مهریه های با عرف رایج باشد. اما با عبور از این سقف، نرخ مالیات به صورت پلکانی و با شیبی ملایم آغاز شده و برای مهریه های بسیار سنگین، به نرخ ۱۵ درصد می رسد. این ساختار پلکانی، هدفمند طراحی شده تا اثر بازدارندگی خود را بر مهریه های کلان اعمال کند، در حالی که مهریه های متعارف را تحت تأثیر قرار ندهد. لازم به یادآوری است که این ارقام صرفاً بر اساس طرح پیشنهادی هستند و تا زمان تصویب نهایی، هیچ گونه الزامی برای پرداخت این مالیات ها وجود ندارد.

نحوه محاسبه مالیات مهریه (با مثال های کاربردی)

برای درک بهتر نحوه محاسبه مالیات مهریه، در صورت تصویب طرح پیشنهادی، فرمول و مثال های زیر می تواند راهگشا باشد. همانطور که پیشتر ذکر شد، این مالیات بر اساس ارزش روز سکه و نرخ های پلکانی تعیین می شود.

فرمول محاسبه مالیات مهریه:

(تعداد سکه × ارزش روز هر سکه) × نرخ مالیات = مبلغ مالیات مهریه

برای روشن تر شدن موضوع، به مثال های کاربردی زیر توجه کنید:

1. مثال ۱: محاسبه مالیات برای ۸۰ سکه

   فرض کنید زوجین بر مهریه ۸۰ سکه بهار آزادی توافق کرده اند و ارزش روز هر سکه (فرضی) ۵۰ میلیون تومان است.

   • تعداد سکه: ۸۰
   • ارزش روز هر سکه: ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • ارزش کل مهریه: ۸۰ × ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۴,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • نرخ مالیات (طبق جدول، برای ۱۵ تا ۱۰۰ سکه): ۱.۱%
   • مبلغ مالیات مهریه: ۴,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۱.۱% = ۴۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان

   در این حالت، زوجین باید ۴۴ میلیون تومان مالیات به صورت مشترک (هر کدام ۲۲ میلیون تومان) پرداخت کنند.

2. مثال ۲: محاسبه مالیات برای ۱۵۰ سکه

   فرض کنید مهریه ۱۵۰ سکه بهار آزادی است و ارزش روز هر سکه (فرضی) ۵۰ میلیون تومان است.

   • تعداد سکه: ۱۵۰
   • ارزش روز هر سکه: ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • ارزش کل مهریه: ۱۵۰ × ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۷,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • نرخ مالیات (طبق جدول، برای ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه): ۲%
   • مبلغ مالیات مهریه: ۷,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۲% = ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان

   در این سناریو، مالیات پرداختی مشترکاً ۱۵۰ میلیون تومان خواهد بود.

3. مثال ۳: محاسبه مالیات برای ۳۰۰ سکه

   حال فرض کنید مهریه ۳۰۰ سکه بهار آزادی تعیین شده و ارزش روز هر سکه (فرضی) ۵۰ میلیون تومان است.

   • تعداد سکه: ۳۰۰
   • ارزش روز هر سکه: ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • ارزش کل مهریه: ۳۰۰ × ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۱۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • نرخ مالیات (طبق جدول، برای مازاد ۲۰۰ سکه): ۱۵%
   • مبلغ مالیات مهریه: ۱۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۱۵% = ۲,۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان

   برای مهریه ۳۰۰ سکه، مبلغ مالیات به ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان خواهد رسید که نشان دهنده تاثیر چشمگیر نرخ های پلکانی بر مهریه های سنگین است.

این مثال ها به وضوح نشان می دهند که در صورت تصویب طرح، تعیین مهریه های سنگین با بار مالیاتی قابل توجهی همراه خواهد بود که می تواند زوجین را به انتخاب مهریه های معقول تر سوق دهد. تمامی ارقام و محاسبات فوق صرفاً بر اساس طرح پیشنهادی و ارقام فرضی ارزش سکه است و تنها در صورت تبدیل شدن این طرح به قانون و ابلاغ نرخ های رسمی، اعتبار اجرایی پیدا می کنند.

نکات کلیدی و تحلیل های مرتبط

بحث مالیات مهریه، به دلیل جنبه های حقوقی و اجتماعی گسترده، سوالات و ابهامات متعددی را در اذهان عمومی ایجاد کرده است. در این بخش، به بررسی برخی از مهم ترین نکات و تفاوت ها می پردازیم تا درک جامع تری از این موضوع ارائه شود.

تفاوت مالیات مهریه با مالیات بر خرید و فروش سکه

یکی از اشتباهات رایج، خلط مفهوم مالیات مهریه با مالیات بر خرید و فروش سکه است. این دو، ماهیت کاملاً متفاوتی دارند. همانطور که پیشتر ذکر شد، مهریه، چه سکه و چه غیرسکه، در حال حاضر طبق ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم از مالیات معاف است. حتی در صورت تصویب طرح جدید، مالیات بر ثبت مهریه وضع خواهد شد، نه بر خود سکه ها به عنوان یک دارایی.

در مقابل، مالیات بر خرید و فروش سکه به درآمدهایی اطلاق می شود که افراد از طریق فعالیت های مکرر و تجاری در بازار سکه کسب می کنند. این مالیات، بر اساس میزان سود حاصل از معامله سکه و طبق قوانین مربوط به مالیات بر درآمد، از فعالان این بازار اخذ می گردد. بنابراین، اگر مهریه زنی به صورت سکه باشد و او پس از دریافت مهریه، به دلیل نیاز یا سرمایه گذاری، اقدام به فروش آن کند، این فروش یک باره یا غیرمکرر لزوماً مشمول مالیات بر درآمد نخواهد بود. تنها زمانی که خرید و فروش سکه به صورت حرفه ای و با هدف کسب درآمد مستمر انجام شود، مشمول مالیات بر درآمد سکه می شود. این تفاوت در مبنای قانونی و هدف اخذ مالیات، بسیار مهم است.

آیا پرداخت اقساطی مهریه بر مالیات آن تاثیر دارد؟

با توجه به طرح پیشنهادی مالیات مهریه، اگر این قانون به تصویب برسد، زمان پرداخت مالیات مهریه، همانطور که اشاره شد، هنگام ثبت عقدنامه خواهد بود. این بدان معناست که حتی اگر مهریه به صورت اقساطی تعیین شود و پرداخت آن طی سالیان متمادی ادامه یابد، مالیات مربوط به ثبت آن یکجا و در زمان ثبت عقد از زوجین دریافت می شود.

هدف از این رویکرد، جلوگیری از پیچیدگی های اداری و مالی در طول زمان و اطمینان از وصول مالیات در همان ابتدای شکل گیری تعهد مهریه است. بنابراین، زوجین نمی توانند انتظار داشته باشند که مالیات مهریه را نیز به صورت اقساطی و متناسب با پرداخت مهریه به زن، واریز کنند. این یکی از نکات مهم طرح است که باید مورد توجه قرار گیرد و نشان دهنده آن است که بار مالیاتی (در صورت تصویب) در همان ابتدای زندگی مشترک محقق خواهد شد.

سقف معافیت مالیاتی مهریه در طرح پیشنهادی

یکی از جنبه های حمایتی طرح پیشنهادی قانون جدید مالیات مهریه، تعیین سقف معافیت مالیاتی برای مهریه های با میزان پایین تر است. بر اساس جدول نرخ های مالیات پیشنهادی، مهریه تا سقف ۱۴ سکه بهار آزادی، از پرداخت هرگونه مالیات معاف خواهد بود.

این بند، به منظور تشویق به تعیین مهریه های متعارف و منطبق با عرف جامعه و همچنین حمایت از ازدواج های آسان در نظر گرفته شده است. این معافیت به زوجین این امکان را می دهد که تا این سقف، بدون نگرانی از بار مالیاتی اضافی، مهریه را تعیین کنند. این موضوع می تواند به کاهش دغدغه های مالی زوجین جوان و حفظ سنت حسنه ازدواج با مهریه های معقول کمک کند. لازم به ذکر است که این سقف معافیت، تنها در صورت تصویب نهایی طرح قابلیت اجرایی پیدا خواهد کرد و در حال حاضر، تمامی مهریه ها، فارغ از تعداد سکه، معاف از مالیات هستند.

تاثیرات احتمالی قانون جدید بر مهریه های سنگین

هدف اصلی از طرح مالیات بر مهریه، ایجاد یک اهرم بازدارنده برای تعیین مهریه های سنگین و غیرواقعی است. در صورت تصویب و اجرایی شدن این قانون، انتظار می رود که جامعه با تغییراتی در زمینه تعیین مهریه مواجه شود:

• کاهش مهریه های نامتعارف: با وجود بار مالیاتی قابل توجه برای مهریه های بالا، زوجین احتمالا تمایل بیشتری به توافق بر سر مهریه های معقول تر و کمتر از سقف های مالیاتی خواهند داشت.
• کاهش دعاوی قضایی: مهریه های سنگین یکی از دلایل اصلی حجم بالای پرونده ها در دادگاه های خانواده است. با کاهش میانگین مهریه ها، ممکن است تعداد دعاوی و مشکلات حقوقی مرتبط با آن نیز کاهش یابد.
• افزایش آگاهی زوجین: این قانون می تواند زوجین را ترغیب کند تا با آگاهی بیشتری نسبت به تعهدات مالی و حقوقی مهریه، تصمیم گیری کنند.
• حمایت از نهاد خانواده: در بلندمدت، کاهش فشارهای مالی ناشی از مهریه های سنگین می تواند به تحکیم بنیان خانواده و کاهش طلاق های ناشی از اختلافات مالی کمک کند.

البته، مخالفان این طرح نیز معتقدند که مالیات بر مهریه ممکن است حقوق زنان را تضعیف کرده و مهریه را که در برخی موارد ابزاری برای تأمین امنیت مالی زن است، بی اثر کند. این بحث ها نشان دهنده ابعاد پیچیده و چندوجهی این طرح پیشنهادی است که نیازمند بررسی های دقیق تر و جامع تر پیش از تصویب نهایی است.

وضعیت مالیات مهریه در صورت اجرا گذاشتن آن

گاهی این سوال مطرح می شود که اگر زنی مهریه خود را به اجرا بگذارد، آیا در این مرحله نیز مالیاتی از آن کسر می شود؟ در شرایط فعلی، و با توجه به ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم، خیر. همانطور که بارها تأکید شد، مهریه در حال حاضر از مالیات معاف است. بنابراین، چه مهریه به صورت توافقی پرداخت شود و چه از طریق مراجع قضایی به اجرا گذاشته شود، اصل مبلغ مهریه مشمول مالیات نخواهد بود.

تنها در صورتی که طرح پیشنهادی مالیات بر ثبت مهریه تصویب شود، مالیات در زمان ثبت عقدنامه پرداخت خواهد شد و در مراحل بعدی مطالبه یا اجرای مهریه، مالیات جدیدی بر آن اعمال نخواهد شد. به عبارت دیگر، مالیات (اگر تصویب شود) یکبار و در ابتدای تعهد دریافت می شود و دیگر بر فرآیند وصول مهریه تأثیری نخواهد گذاشت. این شفافیت در زمان و نحوه اخذ مالیات (در صورت تصویب) برای جلوگیری از ابهامات و سردرگمی ها در مراحل مختلف مطالبه مهریه، ضروری است.

نتیجه گیری

بحث مالیات مهریه از جمله موضوعات حساس و چالش برانگیز در حوزه حقوق خانواده و قوانین مالیاتی کشور است که همواره مورد توجه عموم، به ویژه زوجین در آستانه ازدواج، بوده است. بررسی ها نشان می دهد که در حال حاضر و بر اساس قانون جاری کشور، مهریه هیچ گونه مالیاتی ندارد و مطابق با ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم، اعم از منقول و غیرمنقول، از پرداخت مالیات معاف است. این معافیت برای اصل مهریه اعمال می شود و نباید آن را با مالیات های نقل و انتقال اموال که در صورت انتقال رسمی دارایی های مهریه (مانند ملک یا خودرو) اخذ می گردد، اشتباه گرفت.

با این حال، طرحی با عنوان قانون جدید مالیات مهریه ۱۴۰۴ در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است. این طرح با هدف کاهش مهریه های سنگین و ساماندهی پرونده های قضایی مربوطه مطرح شده است. در صورت تصویب نهایی این طرح، مالیات مهریه هنگام ثبت عقدنامه و در دفاتر اسناد رسمی از زوجین (به صورت مشترک و مساوی) دریافت خواهد شد. نرخ این مالیات نیز به صورت پلکانی و بر اساس تعداد سکه مهریه تعیین شده است، به طوری که مهریه های تا ۱۴ سکه معاف از مالیات بوده و برای مقادیر بالاتر، نرخ های ۱.۱%، ۲% و ۱۵% اعمال خواهد شد. لازم به تأکید است که این طرح هنوز جنبه قانونی پیدا نکرده و تا زمان تصویب نهایی و ابلاغ رسمی، ملاک عمل همان معافیت کامل مهریه از مالیات است.

به زوجین و عموم مردم توصیه می شود همواره اطلاعات به روز و موثق را از مراجع رسمی و قانونی کشور پیگیری کنند و در صورت نیاز به مشاوره حقوقی، به کارشناسان و وکلای متخصص در امور خانواده و مالیات مراجعه نمایند تا با آگاهی کامل و بدون ابهام، تصمیمات مهم زندگی خود را اتخاذ کنند.