تا حالا شده دلت بخواد یه تیکه از طبیعت رو بیاری توی خونه ت اما نور خونت کم باشه و هر چی گل و گیاه می خری زود پژمرده بشه؟ خب دیگه نگران نباش! امروز می خوایم با هم سفری داشته باشیم به دنیای گیاهان خانگی آفتاب دوست که عاشق نور خورشیدن و کلی انرژی مثبت به خونه ت میدن. با من همراه شو تا بهت بگم چه گیاهانی مناسب خونه ی پرنورته و چطور ازشون نگهداری کنی که همیشه شاداب و سرحال باشن. قول میدم آخر این مقاله یه متخصص گیاه شناس خونگی بشی، با تهران گرین همراه باشید.
۱. چرا گیاه آفتاب دوست؟ مگه فرقی هم داره؟
ببین رفیق درست مثل ما آدم ها که یکی عاشق آفتابه و یکی سایه رو بیشتر دوست داره گیاه ها هم همینطورن. بعضی هاشون اصلاً بدون نور خورشید انگار نه انگار که زنده ان مثل ما که بدون قهوه صبحگاهی! گیاهان آفتاب دوست عاشق نور مستقیم و غیرمستقیم خورشیدن و برای فتوسنتز به نور زیادی نیاز دارن. اگه خونه ت نورگیره و پنجره های بزرگ رو به جنوب داری تبریک میگم! تو بهشت گیاهان آفتاب دوست زندگی می کنی.
حالا چرا اصلاً باید به گیاه آفتاب دوست فکر کنی؟ دلایلش خیلی بیشتر از اونیه که فکرشو می کنی :
- انرژی مثبت و شادابی : گیاهان آفتاب دوست معمولاً گل های رنگارنگ و برگ های براق تری دارن و حس و حال شاداب تری به خونه میدن. انگار یه تیکه از تابستون رو همیشه تو خونت داری.
- تصفیه هوا : همه گیاهان هوا رو تصفیه می کنن اما گیاهان آفتاب دوست به خاطر متابولیسم بالاتر توی این کار خیلی قوی تر عمل می کنن. هوای خونه ت تمیزتر و سالم تر میشه.
- رشد بهتر و سریع تر : نور کافی باعث میشه گیاه قوی تر و سالم تر رشد کنه. رنگ برگ هاشون زنده تر میشه و گل هاشون پررنگ تر و بزرگ تر میشن. کی بدش میاد گیاهاش زود به ثمر برسه؟
- تنوع بیشتر : دنیای گیاهان آفتاب دوست خیلی متنوعه. از کاکتوس های بامزه و ساکولنت های خوشگل بگیر تا گل های رنگارنگ و گیاهان برگ دار جذاب. دستت برای انتخاب خیلی بازه.
پس اگه میخوای خونه ت پر از انرژی مثبت هوای پاک و گیاهان سرحال باشه گیاهان آفتاب دوست بهترین انتخابن. بریم سراغ اصل مطلب و ببینیم چه گیاهانی مناسب خونه ی آفتابی تو هستن.
۲. لیست طلایی گیاهان خانگی آفتاب دوست : از مبتدی تا حرفه ای
خب حالا که فهمیدیم چرا گیاه آفتاب دوست خوبه وقتشه بریم سراغ معرفی یه سری از بهترین هاشون. این لیست رو براتون دسته بندی کردم که هم مبتدی ها بتونن انتخاب کنن و هم حرفه ای ها چیز جدیدی یاد بگیرن. آماده ای؟ بزن بریم!
۲.۱. گیاهان آفتاب دوست برای مبتدی ها : ساده مقاوم و دوست داشتنی
اگه تازه وارد دنیای گیاهان خونگی شدی و میخوای با گیاهانی شروع کنی که خیلی دردسر ندارن و زود ناامیدت نمی کنن اینا بهترین گزینه ها هستن :
- سانسوریا (Sansevieria) : بهش نیزه آفریقایی هم میگن. این گیاه یه قهرمانه! کم آبی رو تحمل میکنه نور کم رو هم تا حدی قبول میکنه و کلاً خیلی مقاومه. انواع مختلفی داره از برگ های شمشیری بلند تا مدل های کوتاه و پهن. برای کسایی که یادشون میره به گیاهاشون آب بدن سانسوریا یه انتخاب عالیه. فقط یادت باشه نور زیاد باعث میشه رنگ برگ هاش زنده تر بشه.
- نکته کاربردی : سانسوریا رو توی یه گلدون با زهکشی خوب بکار و بین دو آبیاری بذار خاکش کاملاً خشک بشه. آبیاری زیاد دشمن اصلی این گیاهه.
- زامیفولیا (Zamioculcas zamiifolia) : بهش ZZ پلنت هم میگن. یه گیاه شیک و مدرن که خیلی کم توقعه. نور کم رو تحمل میکنه کم آبی رو هم همینطور. برگ های براق و سبز تیره داره و به خونه ت یه جلوه خاص میده. زامیفولیا هم مثل سانسوریا برای مبتدی ها بی نظیره.
- نکته کاربردی : زامیفولیا رو هم مثل سانسوریا بین دو آبیاری بذار خاکش خشک بشه. نور زیاد غیرمستقیم براش بهترینه اما توی نور کم هم زنده میمونه.
- آلوئه ورا (Aloe vera) : یه گیاه همه فن حریف! هم خوشگله هم خواص درمانی داره. آلوئه ورا عاشق آفتابه پس یه جای پرنور براش پیدا کن. به کم آبی هم مقاومه و نگهداریش خیلی راحته. ژل داخل برگ هاش برای سوختگی و التهابات پوستی معجزه میکنه.
- نکته کاربردی : آلوئه ورا رو توی خاک سبک و با زهکشی خوب بکار و بذار بین دو آبیاری خاکش کاملاً خشک بشه. آبیاری زیاد باعث پوسیدگی ریشه هاش میشه.
- کراسولا اواتا (Crassula ovata) : بهش گیاه یشم یا درختچه پول هم میگن. یه ساکولنت خوشگل با برگ های گوشتی و براق. به نور زیاد نیاز داره تا رنگ برگ هاش قرمز بشه. خیلی کم آبه و نگهداریش راحته. میگن شانس و ثروت میاره امتحانش ضرر نداره!
- نکته کاربردی : کراسولا رو توی خاک مخصوص کاکتوس و ساکولنت بکار و بذار خاکش بین دو آبیاری کاملاً خشک بشه. نور مستقیم آفتاب براش خیلی خوبه.
۲.۲. گیاهان آفتاب دوست متوسط : یکم چالش یک دنیا زیبایی
اگه یه کم تجربه داری و میخوای گیاهانی رو امتحان کنی که یکم نیاز به توجه بیشتری دارن اما در عوض زیبایی و جذابیتشون هم بیشتره اینا انتخاب های خوبی هستن :
- شمعدانی (Geranium) : گل های رنگارنگ و خوشبو برگ های معطر و نگهداری نسبتاً آسون. شمعدانی عاشق آفتابه و گل های خوشگلش رو مدیون نور خورشیده. انواع مختلفی داره از شمعدانی های معمولی تا عطری و رونده. با شمعدانی بالکن یا پنجره هات رنگ و بوی بهار میگیره.
- نکته کاربردی : شمعدانی رو توی خاک غنی و با زهکشی خوب بکار و به طور منظم آبیاری کن. وقتی سطح خاک خشک شد دوباره آب بده. برای گلدهی بیشتر کود گلدهی بهش بده و گل های پژمرده رو جدا کن.
- بگونیا رکس (Begonia rex) : برگ های مخملی و رنگارنگ طرح های متنوع و جذاب. بگونیا رکس به خاطر برگ هاش پرورش داده میشه نه گل هاش. نور زیاد غیرمستقیم رو دوست داره و رطوبت رو هم میپسنده. یه گیاه خاص و چشمگیر برای کلکسیون گیاهان خونگیت.
- نکته کاربردی : بگونیا رکس رو توی خاک سبک و با زهکشی خوب بکار و خاکش رو همیشه مرطوب نگه دار اما غرقابی نکن. رطوبت محیط رو با اسپری کردن آب یا قرار دادن گلدون روی زیرگلدونی پر از سنگریزه و آب افزایش بده.
- هیبیسکوس (Hibiscus) : گل های درشت و رنگارنگ استوایی و جذاب. هیبیسکوس عاشق آفتابه و برای گلدهی به نور زیادی نیاز داره. انواع مختلفی داره از هیبیسکوس های رونده تا درختچه ای. یه گیاه تابستونی که حس و حال مناطق گرمسیری رو به خونه ت میاره.
- نکته کاربردی : هیبیسکوس رو توی خاک غنی و با زهکشی خوب بکار و به طور منظم آبیاری کن. وقتی سطح خاک خشک شد دوباره آب بده. برای گلدهی بیشتر کود گلدهی بهش بده و گل های پژمرده رو جدا کن. هرس کردن بعد از گلدهی به پرپشت شدن گیاه کمک میکنه.
- یاسمن (Jasmine) : گل های سفید و خوشبو عطر مست کننده و رونده. یاسمن عاشق آفتابه و برای گلدهی به نور زیادی نیاز داره. انواع مختلفی داره از یاسمن های رونده تا درختچه ای. عطر خوشبوی گل های یاسمن خونه ت رو پر از حس آرامش میکنه.
- نکته کاربردی : یاسمن رو توی خاک غنی و با زهکشی خوب بکار و به طور منظم آبیاری کن. وقتی سطح خاک خشک شد دوباره آب بده. برای گلدهی بیشتر کود گلدهی بهش بده و هرس کردن بعد از گلدهی به پرپشت شدن گیاه کمک میکنه. به یه قیم یا تکیه گاه برای بالا رفتن نیاز داره.
۲.۳. گیاهان آفتاب دوست حرفه ای : چالش برانگیز و بی نظیر
اگه یه گیاه شناس حرفه ای شدی و دنبال گیاهانی هستی که نگهداریشون یکم سخت تره اما در عوض خاص و کمیاب هستن و کلی مهارت نگهداری گیاه رو بهت یاد میدن اینا رو امتحان کن :
- سیکاس رولوتا (Cycas revoluta) : بهش نخل ساگو هم میگن اما نخل نیست! یه گیاه باستانی و جذاب با برگ های پرمانند و تنه ی ضخیم. سیکاس عاشق آفتابه و به نور زیاد نیاز داره. رشدش خیلی کنده و نگهداریش نیاز به صبر و حوصله داره. یه گیاه کلکسیونی و ارزشمند برای گیاه شناسای حرفه ای.
- نکته کاربردی : سیکاس رو توی خاک سبک و با زهکشی خیلی خوب بکار و بذار خاکش بین دو آبیاری کاملاً خشک بشه. آبیاری زیاد دشمن اصلی این گیاهه. کوددهی رو خیلی کم و با احتیاط انجام بده. جابجایی گلدون رو دوست نداره.
- استرلیتزیا (Strelitzia reginae) : بهش مرغ بهشتی هم میگن. گل های نارنجی و آبی رنگ شبیه پرنده بهشتی. استرلیتزیا عاشق آفتابه و برای گلدهی به نور خیلی زیاد نیاز داره. یه گیاه استوایی و خاص که گل هاش خیلی طولانی مدت روی گیاه میمونن.
- نکته کاربردی : استرلیتزیا رو توی خاک غنی و با زهکشی خوب بکار و به طور منظم آبیاری کن. خاکش رو همیشه مرطوب نگه دار اما غرقابی نکن. رطوبت محیط رو دوست داره. برای گلدهی به کود گلدهی نیاز داره و به گلدون نسبتاً بزرگ احتیاج داره.
- بوگنویلیا (Bougainvillea) : گل های رنگارنگ و پرپشت رونده و آویز. بوگنویلیا عاشق آفتابه و برای گلدهی به نور خیلی زیاد نیاز داره. انواع مختلفی داره از بوگنویلیاهای رونده تا درختچه ای. یه گیاه مدیترانه ای که بالکن یا تراست رو به یه باغ رنگارنگ تبدیل میکنه.
- نکته کاربردی : بوگنویلیا رو توی خاک سبک و با زهکشی خیلی خوب بکار و بذار خاکش بین دو آبیاری کاملاً خشک بشه. آبیاری زیاد باعث میشه گل نده. کوددهی رو خیلی کم و با کود پتاس بالا انجام بده. هرس کردن بعد از گلدهی به پرپشت شدن گیاه و گلدهی بیشتر کمک میکنه. به تکیه گاه برای بالا رفتن نیاز داره.
۳. نور نور و باز هم نور! راز موفقیت گیاهان آفتاب دوست
همونطور که از اسمشون پیداست نور مهم ترین عامل برای نگهداری گیاهان آفتاب دوسته. نور خورشید غذای اصلی این گیاهان محسوب میشه و اگه نور کافی بهشون نرسه پژمرده و بی حال میشن گل نمیدن و حتی ممکنه از بین برن. پس بیا با هم ببینیم چطور نور مناسب رو برای گیاهان آفتاب دوستمون فراهم کنیم.
۳.۱. انواع نور خورشید و گیاهان آفتاب دوست
نور خورشید انواع مختلفی داره و هر گیاهی به نوع خاصی از نور نیاز داره. به طور کلی سه نوع نور خورشید داریم :
- نور مستقیم : نوری که مستقیماً از پنجره به گیاه میرسه و سایه گیاه کاملاً مشخصه. نور مستقیم معمولاً خیلی قویه و برای گیاهانی مثل کاکتوس ها ساکولنت ها و گیاهان گلدار مناسبه. اما بعضی از گیاهان آفتاب دوست مثل بگونیا رکس نور مستقیم خیلی شدید رو دوست ندارن و ممکنه برگ هاشون بسوزه.
- نور غیرمستقیم : نوری که از پشت پرده یا از فاصله دورتر به گیاه میرسه و سایه گیاه ملایمه. نور غیرمستقیم برای بیشتر گیاهان آفتاب دوست مناسبه و باعث رشد خوب و گلدهی میشه. گیاهانی مثل شمعدانی هیبیسکوس و یاسمن نور غیرمستقیم رو خیلی دوست دارن.
- نور کم : نوری که خیلی ضعیفه و سایه گیاه اصلاً مشخص نیست. نور کم برای گیاهان سایه دوست مناسبه و گیاهان آفتاب دوست توی نور کم رشد خوبی ندارن و ممکنه پژمرده بشن.
۳.۲. چطور نور مناسب رو برای گیاهت تشخیص بدی؟
تشخیص نور مناسب برای گیاهت خیلی سخت نیست. فقط کافیه یه کم دقت کنی :
- موقعیت پنجره : پنجره های رو به جنوب معمولاً بیشترین نور مستقیم رو دارن پنجره های رو به شرق و غرب نور غیرمستقیم و پنجره های رو به شمال نور کمتری دارن.
- ساعت های نوردهی : نور خورشید توی ساعات مختلف روز فرق میکنه. نور صبح معمولاً ملایم تره و نور ظهر قوی تر. گیاهانت رو توی ساعات مختلف روز زیر نظر بگیر و ببین کدوم موقعیت نور براشون مناسب تره.
- علائم گیاه : خود گیاه هم بهت میگه که نورش کافیه یا نه. اگه برگ های گیاه رنگ پریده و کشیده شدن یعنی نورش کمه. اگه برگ ها سوخته و قهوه ای شدن یعنی نورش خیلی زیاده. اگه گیاه شاداب و سرحاله و برگ هاش رنگ سبز زنده ای دارن یعنی نورش مناسبه.
۳.۳. اگه نور خونه ت کمه چیکار کنی؟
اگه خونه ت نورگیر نیست و نمیتونی نور طبیعی کافی برای گیاهان آفتاب دوست فراهم کنی نگران نباش! هنوز هم راه هایی هست که میتونی ازشون استفاده کنی :
- لامپ های رشد گیاه (Grow lights) : این لامپ ها نور مصنوعی مخصوص گیاهان رو تولید میکنن و میتونن جایگزین نور خورشید بشن. لامپ های رشد گیاه توی انواع مختلف و با قیمت های متفاوت توی بازار هستن. میتونی ازشون برای گیاهانی که نیاز به نور زیاد دارن استفاده کنی.
- انعکاس نور : با استفاده از آینه یا سطوح بازتابنده میتونی نور خورشید رو به گیاهانت منعکس کنی و نور بیشتری بهشون برسونی. آینه رو روبروی پنجره قرار بده تا نور خورشید رو به سمت گیاهانت هدایت کنه.
- جابجایی گیاهان : اگه خونه ت یه جای پرنور داره و یه جای کم نور گیاهانت رو جابجا کن و گیاهان آفتاب دوست رو توی قسمت پرنورتر قرار بده. میتونی گیاهانت رو به پنجره نزدیک تر کنی یا روی میز کنار پنجره بذاری.
۴. آبیاری گیاهان آفتاب دوست : نه خیلی زیاد نه خیلی کم!
آبیاری هم مثل نور یکی از مهم ترین عوامل نگهداری گیاهان آفتاب دوسته. آبیاری درست باعث میشه گیاهت سالم و شاداب بمونه و آبیاری اشتباه میتونه باعث پوسیدگی ریشه ها و از بین رفتن گیاه بشه. پس بیا با هم یاد بگیریم چطور گیاهان آفتاب دوستمون رو درست آبیاری کنیم.
۴.۱. زمان مناسب آبیاری : کی آب بدیم؟
بهترین زمان آبیاری گیاهان آفتاب دوست وقتیه که سطح خاکشون خشک شده باشه. برای اینکه بفهمی خاک گیاهت خشکه یا نه انگشتت رو تا عمق ۲-۳ سانتی متری توی خاک فرو کن. اگه خاک خشک بود وقت آبیاریه. اگه خاک هنوز مرطوب بود صبر کن تا خشک بشه و بعد آب بده.
نکات مهم در مورد زمان آبیاری :
- فصل : توی فصل های گرم سال مثل بهار و تابستون گیاهان به آب بیشتری نیاز دارن و باید بیشتر آبیاری بشن. توی فصل های سرد سال مثل پاییز و زمستون گیاهان به آب کمتری نیاز دارن و باید کمتر آبیاری بشن.
- نوع گیاه : بعضی از گیاهان آفتاب دوست مثل کاکتوس ها و ساکولنت ها به کم آبی مقاومن و نیاز به آبیاری کمتری دارن. بعضی دیگه مثل شمعدانی و هیبیسکوس به آب بیشتری نیاز دارن و باید بیشتر آبیاری بشن.
- اندازه گلدون : گلدون های کوچیک زودتر خشک میشن و نیاز به آبیاری بیشتری دارن. گلدون های بزرگ دیرتر خشک میشن و نیاز به آبیاری کمتری دارن.
- جنس گلدون : گلدون های سفالی آب رو زودتر تبخیر میکنن و نیاز به آبیاری بیشتری دارن. گلدون های پلاستیکی آب رو دیرتر تبخیر میکنن و نیاز به آبیاری کمتری دارن.
۴.۲. روش صحیح آبیاری : چطوری آب بدیم؟
بهترین روش آبیاری گیاهان آفتاب دوست آبیاری از پایین یا آبیاری غرقابی هست. توی این روش گلدون گیاه رو توی یه ظرف پر از آب قرار میدی و اجازه میدی آب از سوراخ زهکشی گلدون به بالا بیاد و خاک رو خیس کنه. وقتی سطح خاک مرطوب شد گلدون رو از آب خارج کن و بذار آب اضافی ازش خارج بشه.
مزایای آبیاری از پایین :
- جلوگیری از پوسیدگی ریشه ها : آبیاری از بالا ممکنه باعث بشه آب روی برگ ها و ساقه ها جمع بشه و باعث پوسیدگی ریشه ها بشه. آبیاری از پایین این مشکل رو حل میکنه.
- آبیاری یکنواخت : آبیاری از پایین باعث میشه آب به طور یکنواخت به تمام قسمت های خاک برسه و گیاه به طور کامل سیراب بشه.
- شستشوی نمک های اضافی : آبیاری از پایین باعث میشه نمک های اضافی که توی خاک جمع شدن شسته بشن و از خاک خارج بشن.
روش های دیگه آبیاری :
- آبیاری از بالا : توی این روش آب رو مستقیماً روی سطح خاک میریزی تا از سوراخ زهکشی گلدون خارج بشه. این روش آبیاری ساده ترین روشه اما ممکنه باعث پوسیدگی ریشه ها بشه. اگه از این روش استفاده میکنی دقت کن که آب روی برگ ها و ساقه ها نریزه.
- اسپری کردن : بعضی از گیاهان آفتاب دوست مثل بگونیا رکس رطوبت رو دوست دارن و اسپری کردن آب روی برگ هاشون براشون مفیده. اما اسپری کردن نباید جایگزین آبیاری اصلی بشه.
۴.۳. اشتباهات رایج در آبیاری گیاهان آفتاب دوست
خیلی از مشکلات گیاهان آفتاب دوست به خاطر آبیاری اشتباهه. اینجا چند تا از اشتباهات رایج در آبیاری رو براتون میگم که ازشون دوری کنید :
- آبیاری بیش از حد : آبیاری بیش از حد رایج ترین اشتباه در نگهداری گیاهان خونگیه. آبیاری بیش از حد باعث میشه ریشه های گیاه تو آب غرق بشن و اکسیژن کافی بهشون نرسه و در نتیجه پوسیده بشن. علائم آبیاری بیش از حد شامل زرد شدن و ریزش برگ ها نرم شدن ساقه ها و بوی بد خاکه.
- آبیاری کم : آبیاری کم هم باعث میشه گیاه تشنه بمونه و پژمرده بشه. علائم آبیاری کم شامل خشک شدن و قهوه ای شدن لبه برگ ها پژمرده شدن برگ ها و کند شدن رشد گیاهه.
- آبیاری نامنظم : آبیاری نامنظم هم برای گیاهان خوب نیست. گیاهان نیاز دارن که به طور منظم و در زمان مناسب آبیاری بشن. آبیاری نامنظم باعث استرس گیاه میشه و ممکنه باعث بیماری و آفات بشه.
- استفاده از آب نامناسب : آب لوله کشی شهری معمولاً حاوی کلر و مواد معدنیه که برای گیاهان خوب نیست. بهترین آب برای آبیاری گیاهان آب جوشیده سرد شده یا آب بارونه.
۵. خاک و گلدان مناسب : خونه ی ایده آل برای ریشه ها
خاک و گلدان مناسب هم به اندازه نور و آبیاری برای گیاهان آفتاب دوست مهم هستن. خاک مناسب باید زهکشی خوبی داشته باشه مواد مغذی کافی داشته باشه و ریشه های گیاه بتونن به راحتی توش رشد کنن. گلدان مناسب هم باید اندازه مناسبی داشته باشه زهکشی خوبی داشته باشه و ظاهرش با دکوراسیون خونه ت هماهنگ باشه.
۵.۱. انواع خاک مناسب برای گیاهان آفتاب دوست
خاک مناسب برای گیاهان آفتاب دوست باید ویژگی های زیر رو داشته باشه :
- زهکشی خوب : خاک باید آب اضافی رو به راحتی از خودش عبور بده و آب رو توی خودش نگه نداره. خاک های سنگین و رسی زهکشی خوبی ندارن و برای گیاهان آفتاب دوست مناسب نیستن. خاک های سبک و ماسه ای زهکشی خوبی دارن و برای گیاهان آفتاب دوست مناسب ترن.
- مواد مغذی کافی : خاک باید مواد مغذی کافی برای رشد گیاه رو داشته باشه. خاک های فقیر و بدون مواد مغذی برای گیاهان مناسب نیستن. خاک های غنی و دارای مواد مغذی برای گیاهان مناسب ترن.
- تهویه مناسب : خاک باید تهویه مناسبی داشته باشه و هوا به ریشه های گیاه برسه. خاک های فشرده و سفت تهویه خوبی ندارن و برای گیاهان مناسب نیستن. خاک های سبک و متخلخل تهویه خوبی دارن و برای گیاهان مناسب ترن.
انواع خاک های مناسب برای گیاهان آفتاب دوست :
- خاک گلدانی آماده : این خاک ها به طور خاص برای گیاهان گلدانی فرموله شدن و زهکشی و مواد مغذی مناسبی دارن. خاک گلدانی آماده یه انتخاب خوب و راحت برای بیشتر گیاهان آفتاب دوسته.
- خاک کاکتوس و ساکولنت : این خاک ها به طور خاص برای کاکتوس ها و ساکولنت ها فرموله شدن و زهکشی خیلی خوبی دارن. خاک کاکتوس و ساکولنت برای گیاهانی که به خشکی مقاومن مثل سانسوریا زامیفولیا و آلوئه ورا مناسبه.
- ترکیب خاک خانگی : میتونی خودت خاک مناسب برای گیاهانت رو ترکیب کنی. یه ترکیب خاک خانگی خوب شامل مخلوطی از خاک باغچه پیت ماس پرلیت و ورمی کمپوسته. نسبت این مواد رو میتونی با توجه به نوع گیاهت تغییر بدی.
۵.۲. انتخاب گلدان مناسب : اندازه جنس و زهکشی
گلدان مناسب هم به اندازه خاک برای گیاهان آفتاب دوست مهمه. گلدان مناسب باید ویژگی های زیر رو داشته باشه :
- اندازه مناسب : گلدان باید اندازه مناسبی برای ریشه های گیاه داشته باشه. گلدون خیلی بزرگ باعث میشه خاک بیش از حد مرطوب بمونه و ریشه ها پوسیده بشن. گلدون خیلی کوچیک باعث میشه ریشه ها جا نداشته باشن و رشد گیاه کند بشه. به طور کلی گلدون باید حدود ۲-۳ سانتیمتر از ریشه گیاه بزرگتر باشه.
- جنس مناسب : گلدان ها از جنس های مختلفی مثل سفال پلاستیک سرامیک و فلز ساخته میشن. گلدون های سفالی زهکشی خوبی دارن و آب رو زودتر تبخیر میکنن. گلدون های پلاستیکی زهکشی کمتری دارن و آب رو دیرتر تبخیر میکنن. گلدون های سرامیکی و فلزی هم ویژگی های خاص خودشون رو دارن. جنس گلدون رو با توجه به نوع گیاهت و شرایط نگهداریت انتخاب کن.
- زهکشی خوب : گلدان باید سوراخ زهکشی داشته باشه تا آب اضافی ازش خارج بشه. زهکشی خوب از پوسیدگی ریشه ها جلوگیری میکنه. اگه گلدونت سوراخ زهکشی نداره خودت براش سوراخ ایجاد کن یا از گلدون های دولایه استفاده کن.
۵.۳. تعویض گلدان : کی و چطور گلدون رو عوض کنیم؟
گیاهان گلدانی بعد از یه مدت نیاز به تعویض گلدون دارن. تعویض گلدون به گیاه کمک میکنه تا فضای بیشتری برای رشد ریشه هاش داشته باشه خاک جدید و مواد مغذی تازه دریافت کنه و سالم تر و شاداب تر بمونه.
زمان مناسب تعویض گلدان :
- رشد ریشه ها از سوراخ زهکشی : اگه ریشه های گیاه از سوراخ زهکشی گلدون بیرون زدن یعنی وقت تعویض گلدونه.
- کند شدن رشد گیاه : اگه رشد گیاه کند شده و دیگه مثل قبل رشد نمیکنه ممکنه نیاز به تعویض گلدون داشته باشه.
- تراکم ریشه ها : اگه خاک گلدون خیلی سفت شده و ریشه ها به هم پیچیدن وقت تعویض گلدونه.
- هر ۱–۲ سال یکبار : به طور کلی بهتره گلدون گیاهان جوان رو هر سال یکبار و گلدون گیاهان بالغ رو هر ۲ سال یکبار عوض کنی.
روش تعویض گلدان :
- گلدون جدید : یه گلدون جدید انتخاب کن که حدود ۲-۳ سانتیمتر از گلدون قبلی بزرگتر باشه.
- خاک جدید : خاک گلدانی تازه و مناسب برای گیاهت آماده کن.
- خارج کردن گیاه : به آرومی گیاه رو از گلدون قبلی خارج کن. مراقب باش به ریشه ها آسیب نرسه. اگه ریشه ها خیلی به هم پیچیده بودن به آرومی با دست یا قیچی هرسشون کن.
- کاشت در گلدون جدید : یه لایه خاک جدید توی گلدون جدید بریز. گیاه رو وسط گلدون قرار بده و بقیه گلدون رو با خاک پر کن. خاک رو به آرومی فشار بده و آب بده.
- مراقبت بعد از تعویض گلدان : گیاه رو برای چند روز توی یه جای سایه و خنک قرار بده و بعد به جای اصلیش منتقل کن. آبیاری رو به طور منظم انجام بده و از کوددهی تا چند هفته خودداری کن.
۶. کوددهی گیاهان آفتاب دوست : غذای کمکی برای رشد و گلدهی بیشتر
کوددهی به گیاهان آفتاب دوست مثل دادن ویتامین به بدن ماست. کودها مواد مغذی ضروری رو به گیاه میرسونن و باعث رشد بهتر گلدهی بیشتر و مقاومت در برابر بیماری ها و آفات میشن. اما کوددهی زیاد هم میتونه برای گیاهان مضر باشه. پس بیا با هم یاد بگیریم چطور و چه زمانی به گیاهان آفتاب دوستمون کود بدیم.
۶.۱. انواع کودهای مناسب برای گیاهان آفتاب دوست
کودها انواع مختلفی دارن و هر کدوم برای یه نوع گیاه و یه مرحله از رشد مناسب ترن. به طور کلی کودها به دو دسته اصلی تقسیم میشن :
- کودهای شیمیایی : این کودها به سرعت اثر میکنن و مواد مغذی رو به سرعت به گیاه میرسونن. کودهای شیمیایی معمولاً به صورت مایع پودری یا گرانوله توی بازار هستن. کودهای شیمیایی برای گیاهانی که نیاز فوری به مواد مغذی دارن مناسبن. اما استفاده زیاد از کودهای شیمیایی میتونه به خاک آسیب برسونه و باعث تجمع نمک ها توی خاک بشه.
- کودهای آلی : این کودها از مواد طبیعی مثل بقایای گیاهان و حیوانات تهیه میشن و به آرومی اثر میکنن. کودهای آلی خاک رو غنی میکنن زهکشی و تهویه خاک رو بهبود میبخشن و برای محیط زیست هم بهترن. کودهای آلی مثل ورمی کمپوست کمپوست کود حیوانی و پودر استخوان توی بازار هستن. کودهای آلی برای تغذیه بلندمدت گیاهان و بهبود کیفیت خاک مناسبن.
انواع کودهای مناسب برای گیاهان آفتاب دوست :
- کودهای عمومی (NPK) : این کودها حاوی سه عنصر اصلی نیتروژن (N) فسفر (P) و پتاسیم (K) هستن که برای رشد عمومی گیاهان ضروری هستن. نسبت NPK توی کودهای عمومی معمولاً متعادله.
- کودهای گلدهی : این کودها حاوی فسفر و پتاسیم بیشتری هستن و برای گیاهانی که گل میدن مناسب ترن. فسفر به گلدهی و پتاسیم به تقویت ساقه ها و ریشه ها کمک میکنه.
- کودهای مخصوص کاکتوس و ساکولنت : این کودها حاوی نیتروژن کمی هستن و برای کاکتوس ها و ساکولنت ها مناسب ترن. نیتروژن زیاد باعث رشد بیش از حد برگ ها و کم شدن گلدهی توی کاکتوس ها و ساکولنت ها میشه.
- کودهای آهن : کمبود آهن باعث زرد شدن برگ های گیاهان میشه. کودهای آهن برای گیاهانی که دچار کمبود آهن هستن مناسبن.
۶.۲. زمان و روش کوددهی : کی و چطور کود بدیم؟
بهترین زمان کوددهی گیاهان آفتاب دوست فصل رشد فعال گیاهه که معمولاً بهار و تابستونه. توی فصل های پاییز و زمستون که رشد گیاه کند میشه کوددهی رو کم کن یا متوقف کن.
روش کوددهی :
- کودهای مایع : کودهای مایع رو باید با آب مخلوط کنی و به گیاه بدی. مقدار و دفعات کوددهی رو طبق دستورالعمل روی بسته بندی کود انجام بده. کودهای مایع رو معمولاً هر ۲-۴ هفته یکبار به گیاه میدن.
- کودهای گرانوله : کودهای گرانوله رو میتونی روی سطح خاک بپاشی و با خاک مخلوط کنی. آبیاری بعد از کوددهی به پخش شدن کود توی خاک کمک میکنه. کودهای گرانوله رو معمولاً هر ۲-۳ ماه یکبار به گیاه میدن.
- کودهای آهسته رهش : این کودها به آرومی مواد مغذی رو آزاد میکنن و نیاز به کوددهی مکرر رو کم میکنن. کودهای آهسته رهش رو میتونی هنگام تعویض گلدون با خاک مخلوط کنی.
۷. هرس کردن گیاهان آفتاب دوست : زیبایی و سلامت همزمان
هرس کردن گیاهان آفتاب دوست فقط برای زیبایی ظاهری نیست بلکه برای سلامت و رشد بهتر گیاه هم ضروریه. هرس کردن باعث میشه گیاه پرپشت تر بشه گلدهی بیشتری داشته باشه نور و هوای بیشتری به قسمت های داخلی گیاه برسه و از بیماری ها و آفات جلوگیری بشه.
۷.۱. اهداف هرس کردن : چرا هرس میکنیم؟
- شکل دهی و زیبایی : هرس کردن بهت کمک میکنه تا گیاهت رو به شکل دلخواه دربیاری و ظاهر زیباتری بهش بدی. میتونی شاخه های بلند و نامرتب رو کوتاه کنی گیاه رو پرپشت تر کنی و شکل متقارن بهش بدی.
- تحریک رشد جدید : هرس کردن باعث تحریک رشد شاخه های جانبی و جوانه زنی میشه. وقتی شاخه های انتهایی گیاه رو هرس میکنی گیاه انرژی خودش رو به رشد شاخه های جانبی اختصاص میده و پرپشت تر میشه.
- افزایش گلدهی : هرس کردن بعضی از گیاهان گلدار مثل شمعدانی و هیبیسکوس باعث میشه گلدهی بیشتری داشته باشن. هرس کردن گل های پژمرده و شاخه های ضعیف باعث میشه گیاه انرژی خودش رو به تولید گل های جدید اختصاص بده.
- بهبود گردش هوا و نور : هرس کردن شاخه های انبوه و متراکم باعث بهبود گردش هوا و نور توی قسمت های داخلی گیاه میشه. گردش هوای بهتر از بیماری های قارچی جلوگیری میکنه و نور بیشتر به تمام قسمت های گیاه میرسه.
- جلوگیری از بیماری ها و آفات : هرس کردن شاخه های بیمار خشک و آفت زده از انتشار بیماری ها و آفات به قسمت های سالم گیاه جلوگیری میکنه.
۷.۲. زمان مناسب هرس کردن : کی هرس کنیم؟
بهترین زمان هرس کردن گیاهان آفتاب دوست فصل رشد فعال گیاهه که معمولاً بهار و تابستونه. توی فصل های پاییز و زمستون که رشد گیاه کند میشه هرس کردن رو کم کن یا متوقف کن.
۷.۳. ابزار و روش های هرس کردن : چطور هرس کنیم؟
ابزار مورد نیاز برای هرس کردن :
- قیچی باغبانی : قیچی باغبانی ابزار اصلی هرس کردنه. قیچی باغبانی باید تیز و تمیز باشه تا به گیاه آسیب نرسه.
- چاقوی باغبانی : چاقوی باغبانی برای هرس کردن شاخه های ضخیم تر و سخت تر مناسبه.
- دستکش باغبانی : دستکش باغبانی از دست هات در برابر تیغ و خار گیاهان محافظت میکنه.
- الکل یا ضدعفونی کننده : برای ضدعفونی کردن ابزار هرس کردن و جلوگیری از انتقال بیماری ها.
روش هرس کردن :
- ضدعفونی کردن ابزار : قبل از شروع هرس کردن ابزار هرس رو با الکل یا ضدعفونی کننده تمیز کن.
- شناسایی شاخه های هرس کردنی : شاخه های خشک بیمار آفت زده شکسته متقاطع و نامرتب رو شناسایی کن.
- برش شاخه ها : شاخه ها رو با زاویه ۴۵ درجه و کمی بالاتر از گره برگ یا جوانه برش بزن. برش باید صاف و تمیز باشه.
- حذف شاخه های ضخیم : شاخه های ضخیم تر رو به صورت مرحله ای هرس کن. ابتدا شاخه رو از وسط برش بزن و بعد قسمت باقی مونده رو نزدیک تنه اصلی برش بزن.
- مراقبت بعد از هرس کردن : بعد از هرس کردن به گیاه آب بده و کوددهی رو طبق معمول انجام بده. محل برش ها رو میتونی با پودر دارچین یا چسب باغبانی بپوشونی تا از ورود بیماری ها جلوگیری بشه.
۸. آفات و بیماری های گیاهان آفتاب دوست : دشمنان نامرئی
مثل ما آدم ها گیاهان هم ممکنه دچار بیماری و آفت بشن. آفات و بیماری ها میتونن به گیاهان آفتاب دوست آسیب برسونن رشدشون رو کند کنن گلدهیشون رو کم کنن و حتی باعث از بین رفتنشون بشن. پس بیا با هم با آفات و بیماری های رایج گیاهان آفتاب دوست آشنا بشیم و ببینیم چطور ازشون پیشگیری کنیم و درمانشون کنیم.
۸.۳. روش های پیشگیری از آفات و بیماری ها : گیاه سالم خونه ی شاداب
- بازرسی منظم گیاهان : به طور منظم گیاهانت رو بازرسی کن و علائم اولیه آفات و بیماری ها رو شناسایی کن. تشخیص زودهنگام باعث میشه بتونی سریع تر و راحت تر با آفات و بیماری ها مبارزه کنی.
- قرنطینه گیاهان جدید : گیاهان جدیدی که میخری رو قبل از اینکه کنار گیاهان دیگه بذاری برای چند روز قرنطینه کن و از نظر آفات و بیماری ها بررسی کن.
- تهویه مناسب محیط : تهویه مناسب محیط از تجمع رطوبت و بروز بیماری های قارچی جلوگیری میکنه. پنجره ها رو باز کن یا از فن برای تهویه هوا استفاده کن.
- آبیاری صحیح : آبیاری صحیح از پوسیدگی ریشه و بروز بیماری های قارچی جلوگیری میکنه. به موقع و به اندازه آب بده و از آبیاری بیش از حد خودداری کن.
- خاک مناسب و زهکشی خوب : خاک مناسب و زهکشی خوب از تجمع رطوبت و بروز بیماری های قارچی جلوگیری میکنه. از خاک با زهکشی خوب استفاده کن و گلدون رو سوراخ زهکشی داشته باشه.
- کوددهی متعادل : کوددهی متعادل باعث تقویت سیستم ایمنی گیاه میشه و گیاه رو در برابر آفات و بیماری ها مقاوم تر میکنه. به اندازه و به موقع کود بده و از کوددهی بیش از حد خودداری کن.
- استفاده از روش های طبیعی مبارزه با آفات : از روش های طبیعی مبارزه با آفات مثل صابون حشره کش روغن چریش اسپری سیر و فلفل و حشرات مفید مثل کفشدوزک ها استفاده کن.
حالا دیگه نوبت توئه! دست به کار شو یه گیاه آفتاب دوست انتخاب کن و به خونه ت زندگی ببخش. مطمئنم تو هم میتونی یه گیاه شناس خونگی موفق بشی!
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "آشنایی با گیاهان خانگی آفتاب دوست" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی, کسب و کار ایرانی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "آشنایی با گیاهان خانگی آفتاب دوست"، کلیک کنید.