طلاق توافقی در تهران

طلاق توافقی در تهران، راهکاری برای جدایی مسالمت آمیز زوجین است که با تفاهم کامل بر سر تمامی حقوق مالی و غیرمالی از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و جهیزیه انجام می شود. این فرآیند، در مقایسه با سایر انواع طلاق، معمولاً سریع تر و کم تنش تر است و به زوجین کمک می کند تا با حفظ احترام متقابل، به زندگی مشترک خود پایان دهند و فصل جدیدی را آغاز کنند. این شیوه، نیاز به رضایت و توافق هر دو طرف بر تمامی جزئیات دارد.

تصمیم به جدایی، یکی از دشوارترین تصمیمات زندگی است و اگر این تصمیم به صورت توافقی گرفته شود، می تواند بسیاری از تنش ها و چالش های روانی ناشی از فرآیند طلاق را کاهش دهد. با این حال، حتی در طلاق توافقی نیز، پیچیدگی های قانونی و اداری خاص خود را دارد، به خصوص در کلان شهری مانند تهران که حجم پرونده ها و رویه های قضایی ممکن است تفاوت هایی داشته باشد.

این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و دقیق برای زوجینی که قصد دارند به صورت توافقی در تهران از یکدیگر جدا شوند، تدوین شده است. در ادامه به بررسی تمامی جنبه های طلاق توافقی، از تعریف حقوقی آن گرفته تا مراحل گام به گام، مدارک لازم، مدت زمان و هزینه ها در سال 1404 خواهیم پرداخت. همچنین، نقش وکیل متخصص و نکات مهم حقوقی مربوط به توافقات مالی و غیرمالی و موارد خاص، به تفصیل تشریح خواهد شد.

طلاق توافقی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

طلاق توافقی نوعی از انحلال نکاح دائم است که در آن زن و شوهر به دلیل عدم تفاهم و سازش، با رضایت و تفاهم متقابل تصمیم به پایان دادن به زندگی مشترک خود می گیرند. در این نوع طلاق، کلیه حقوق مالی و غیرمالی زن و مرد، اعم از مهریه، نفقه (گذشته و حال)، حضانت و ملاقات فرزندان، اجرت المثل، جهیزیه و نحوه تقسیم اموال مشترک، با توافق کامل طرفین تعیین و تکلیف می شود. این توافقات، اساس رأی دادگاه را تشکیل می دهند و قاضی بر اساس آن، گواهی عدم امکان سازش را صادر می کند.

تعریف حقوقی و قانونی طلاق توافقی

از منظر حقوقی، طلاق توافقی در قوانین ایران تحت عنوان گواهی عدم امکان سازش شناخته می شود. این گواهی به معنای این است که دادگاه پس از بررسی و اطمینان از توافق کامل زوجین بر سر تمامی جزئیات طلاق، رأی به عدم امکان ادامه زندگی مشترک صادر می کند. در واقع، در این نوع طلاق، دادگاه دخالتی در تعیین میزان و نحوه حقوق ندارد، بلکه صرفاً توافقات قبلی زوجین را تأیید و رسمیت می بخشد. این فرآیند بر پایه اراده آزاد و مشترک زوجین استوار است.

ماهیت تفاهم محور طلاق توافقی

ویژگی بارز طلاق توافقی، ماهیت تفاهم محور آن است. زوجین باید قبل از مراجعه به دادگاه، درباره تمامی مسائل کلیدی جدایی به توافق قطعی رسیده باشند. این توافق، باید جامع و بدون ابهام باشد تا از بروز اختلافات آتی جلوگیری شود. به عنوان مثال، در مورد مهریه، ممکن است زوجه تمام یا قسمتی از آن را ببخشد (بذل مهریه) یا مرد متعهد به پرداخت مهریه به صورت اقساطی یا نقدی شود. هر یک از این توافقات باید به صراحت در صورتجلسه توافقات قید شده و به تأیید دادگاه برسد.

مزایا و معایب طلاق توافقی

طلاق توافقی مزایای متعددی دارد که آن را به گزینه ای مطلوب برای زوجین متقاضی جدایی تبدیل کرده است:

• کاهش تنش و درگیری: چون هر دو طرف بر سر جدایی و تمامی جزئیات آن توافق دارند، از نزاع و کشمکش های حقوقی و روانی کاسته می شود.
• سرعت بیشتر: فرآیند رسیدگی در دادگاه ها به دلیل عدم وجود اختلاف، سریع تر پیش می رود.
• صرفه جویی در زمان و هزینه: کاهش جلسات دادگاه و عدم نیاز به مراحل تجدیدنظر و فرجام خواهی، به صرفه جویی در زمان و هزینه های دادرسی می انجامد.
• حفظ حریم خصوصی: با کمتر شدن رویارویی در دادگاه، حریم خصوصی زوجین بیشتر حفظ می شود.
• تصمیم گیری آگاهانه: زوجین می توانند با آرامش بیشتری در مورد آینده خود و فرزندانشان تصمیم گیری کنند.

با این حال، طلاق توافقی معایبی نیز دارد:

• پشیمانی احتمالی: تصمیمات عجولانه یا احساسی ممکن است منجر به پشیمانی یکی از طرفین پس از ثبت طلاق شود.
• عدم امکان رجوع در برخی موارد: در صورت بذل مهریه (طلاق خلع)، زن می تواند در ایام عده به مهریه بذل شده رجوع کند، اما این رجوع پیچیدگی هایی دارد که در ادامه به آن می پردازیم.
• عدم تخصص در تنظیم توافقنامه: بدون مشاوره حقوقی، ممکن است توافقات به درستی تنظیم نشود و در آینده مشکل ساز گردد.

شرایط اساسی برای امکان پذیر بودن طلاق توافقی

برای اینکه طلاق به صورت توافقی انجام شود، چند شرط اساسی لازم است:

• توافق کامل و جامع: زوجین باید بر سر تمامی مسائل مربوط به طلاق، از جمله مهریه، نفقه، حضانت، ملاقات فرزندان، اجرت المثل و جهیزیه به توافق کامل رسیده باشند. وجود حتی یک مورد اختلاف، مانع از ثبت دادخواست طلاق توافقی می شود.
• گواهی عدم انصراف از طلاق: طبق قانون، شرکت در جلسات مشاوره خانواده در مراکز تحت نظارت بهزیستی و دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق الزامی است.
• عدم امکان سازش: دادگاه باید احراز کند که ادامه زندگی مشترک برای زوجین ناممکن است.

مراحل گام به گام طلاق توافقی در تهران (با جزئیات کامل)

فرآیند طلاق توافقی در تهران، شامل چندین گام مشخص است که هر یک باید با دقت و به ترتیب انجام شوند. آگاهی از این مراحل، به زوجین کمک می کند تا با آمادگی بیشتری این مسیر را طی کنند.

1. توافق اولیه زوجین و تنظیم صورتجلسه/توافق نامه

نخستین و مهم ترین گام، توافق کامل زوجین بر سر تمامی جزئیات طلاق است. این توافقات شامل موارد زیر می شود:

• مهریه: نحوه پرداخت (نقدی، اقساطی)، بذل (بخشیدن) کامل یا جزئی، ابراء (اسقاط دین) مهریه.
• نفقه: نفقه ایام گذشته (در صورت عدم پرداخت)، نفقه آینده (در صورت لزوم)، نحوه محاسبه و پرداخت.
• حضانت و ملاقات فرزندان: تعیین مسئول حضانت فرزندان (تا 7 سالگی با مادر، پس از آن با پدر یا طبق مصلحت کودک)، تعیین زمان و مکان دقیق ملاقات ها.
• جهیزیه: نحوه استرداد جهیزیه و تکلیف اقلام آن (با توجه به سیاهه جهیزیه).
• اجرت المثل: تعیین مبلغ اجرت المثل ایام زندگی مشترک (در صورت درخواست زوجه و تأیید دادگاه).
• اموال مشترک: نحوه تقسیم اموال منقول و غیرمنقول (خانه، ماشین، حساب بانکی و…).

پس از حصول توافقات، بهتر است تمامی موارد به صورت کتبی در قالب یک صورتجلسه یا توافق نامه دقیق و جامع تنظیم شود. این سند، مبنای دادخواست و رأی دادگاه خواهد بود و از بروز ابهامات و اختلافات بعدی پیشگیری می کند. مشاوره با یک وکیل متخصص در این مرحله برای تنظیم دقیق توافق نامه بسیار حائز اهمیت است.

2. ثبت نام در سامانه ثنا

ثبت نام در سامانه ثنا برای تمامی طرفین پرونده های قضایی در ایران الزامی است. این سامانه، پلتفرمی برای ارسال و دریافت ابلاغیه های قضایی به صورت الکترونیکی است و جایگزین ابلاغیه های کاغذی شده است. زوجین باید قبل از هر اقدام قضایی، نسبت به ثبت نام و احراز هویت در این سامانه اقدام کنند.

• چرا سامانه ثنا ضروری است؟ تمامی ابلاغیه ها، زمان جلسات دادگاه، و آرای صادره از طریق این سامانه به اطلاع طرفین می رسد. عدم ثبت نام می تواند منجر به عدم اطلاع از روند پرونده و تضییع حقوق شود.
• راهنمای ثبت نام در تهران: ثبت نام در سامانه ثنا می تواند به صورت حضوری در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا به صورت غیرحضوری از طریق وب سایت قوه قضائیه انجام شود. پس از ثبت اطلاعات و احراز هویت، کد کاربری و رمز عبور به شما داده خواهد شد.

3. مراجعه به مراکز مشاوره غربالگری (سامانه تصمیم) در تهران

طبق قانون حمایت از خانواده و بخشنامه های جدید قوه قضائیه، شرکت در جلسات مشاوره خانواده برای متقاضیان طلاق توافقی الزامی است. این جلسات با هدف بررسی امکان سازش و صلح بین زوجین و در صورت عدم امکان، ارائه راهنمایی های لازم برای جدایی کم تنش برگزار می شوند.

• الزام قانونی: زوجین باید از طریق سامانه تصمیم (سامانه نوبت دهی طلاق) نوبت گرفته و به یکی از مراکز غربالگری تحت نظارت بهزیستی استان تهران مراجعه کنند.
• فرایند نوبت دهی: در سامانه تصمیم، اطلاعات هویتی زوجین ثبت شده و سپس یکی از مراکز مشاوره در تهران برای آن ها تعیین می شود.
• تعداد جلسات و مدت زمان: تعداد جلسات مشاوره معمولاً بین 1 تا 5 جلسه متغیر است و ممکن است این فرآیند حدود 45 روز تا 3 ماه به طول انجامد. هدف این جلسات، تلاش برای حفظ زندگی مشترک است.
• گواهی عدم انصراف از طلاق: در صورتی که پس از طی جلسات مشاوره، زوجین همچنان بر جدایی مصمم باشند، مرکز مشاوره گواهی عدم انصراف از طلاق را صادر می کند. اعتبار این گواهی برای ثبت دادخواست طلاق ضروری است.

4. ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

پس از دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق، زوجین (یا وکلای آن ها) باید با در دست داشتن مدارک لازم به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در تهران مراجعه کرده و دادخواست طلاق توافقی را ثبت کنند.

• مدارک مورد نیاز:
  • اصل و کپی شناسنامه زوجین.
  • اصل و کپی کارت ملی زوجین.
  • اصل یا رونوشت عقدنامه.
  • گواهی عدم انصراف از طلاق (از مراکز مشاوره).
  • صورتجلسه یا توافق نامه کتبی زوجین (در صورت تنظیم).
• نحوه تکمیل دادخواست: فرم دادخواست توسط کارمندان دفتر خدمات تکمیل و سپس به امضای الکترونیک زوجین یا وکلایشان می رسد.
• هزینه ها: هزینه های مربوط به ثبت دادخواست و دادرسی در این مرحله پرداخت می شود.

5. حضور در دادگاه خانواده تهران

پس از ثبت دادخواست، پرونده به یکی از شعب دادگاه خانواده در تهران ارجاع داده می شود و وقت رسیدگی تعیین می گردد. زوجین (یا وکلای آن ها) باید در تاریخ مقرر در دادگاه حاضر شوند.

• رویه رسیدگی: قاضی دادگاه، توافقات زوجین را بررسی می کند و ممکن است برای اطمینان از صحت و آگاهی طرفین، با آن ها صحبت کند.
• صدور گواهی عدم امکان سازش: در صورت تأیید توافقات و احراز عدم امکان سازش، قاضی گواهی عدم امکان سازش را صادر می کند. این گواهی به منزله حکم طلاق است.
• اسقاط حق تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی: برای تسریع در فرآیند، زوجین معمولاً حق تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی خود را ساقط می کنند. این اقدام باعث می شود که رأی دادگاه بلافاصله قطعی شود.

6. ثبت نهایی طلاق در دفترخانه رسمی ازدواج و طلاق

آخرین گام، ثبت رسمی طلاق در یکی از دفاتر رسمی ازدواج و طلاق (دفترخانه) است.

• مهلت قانونی: زوجین پس از صدور گواهی عدم امکان سازش، سه ماه فرصت دارند تا به دفترخانه مراجعه و صیغه طلاق را جاری کنند. در صورت عدم مراجعه در این مهلت، گواهی صادره از اعتبار ساقط شده و باید فرآیند از ابتدا طی شود.
• مدارک لازم برای دفترخانه:
  • گواهی عدم امکان سازش (رأی دادگاه).
  • اصل شناسنامه و کارت ملی زوجین.
  • گواهی عدم بارداری یا گواهی بکارت (در صورت لزوم).
• هزینه ها: هزینه های مربوط به ثبت طلاق در دفترخانه در این مرحله پرداخت می شود.

مدت زمان و هزینه های طلاق توافقی در تهران (آپدیت 1404)

یکی از سؤالات پرتکرار زوجین در مورد طلاق توافقی، مدت زمان و هزینه های این فرآیند است. این موارد به عوامل مختلفی بستگی دارند.

مدت زمان طلاق توافقی

مدت زمان طلاق توافقی می تواند متغیر باشد:

• با وکیل متخصص در تهران: در صورت استفاده از وکیل متخصص، به دلیل آشنایی وکیل با رویه های قضایی و پیگیری های سریع، این زمان می تواند به طرز چشمگیری کاهش یابد. معمولاً با وکیل، طلاق توافقی بین 10 تا 30 روز کاری به نتیجه می رسد.
• بدون وکیل در تهران: اگر زوجین خودشان مراحل را پیگیری کنند، این فرآیند ممکن است 3 تا 4 ماه طول بکشد. این تفاوت زمانی به دلیل عدم آشنایی با مراحل، پیچیدگی های اداری، و زمان بر بودن نوبت دهی در مراکز مشاوره و دادگاه ها است.
• عوامل موثر: شلوغی شعب دادگاه های خانواده در تهران، میزان همکاری زوجین در ارائه مدارک و حضور در جلسات، و پیچیدگی توافقات (به خصوص در مورد تقسیم اموال زیاد یا حضانت فرزندان) می تواند بر طولانی تر شدن یا کوتاه تر شدن این زمان تأثیر بگذارد.

هزینه های طلاق توافقی

هزینه های طلاق توافقی شامل موارد مختلفی است که می تواند بین زوجین تقسیم شود یا بر عهده یکی از آن ها باشد:

• هزینه های دادرسی و ثبت دادخواست: این شامل هزینه ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است.
• هزینه های مشاوره و غربالگری: مبلغی برای هر جلسه مشاوره در مراکز تحت نظارت بهزیستی (سامانه تصمیم).
• هزینه های پزشکی قانونی: در مواردی که نیاز به گواهی بکارت یا عدم بارداری باشد، این هزینه ها به وجود می آید.
• هزینه های دفترخانه: مبلغی برای ثبت رسمی طلاق در دفترخانه.
• حق الوکاله وکیل طلاق توافقی در تهران: حق الوکاله وکیل بر اساس تعرفه های قانونی و توافق با موکل تعیین می شود. این هزینه می تواند بر اساس تجربه وکیل، پیچیدگی پرونده، و میزان حضور مورد نیاز وکیل در مراحل مختلف، متفاوت باشد. معمولاً حق الوکاله برای هر یک از زوجین جداگانه محاسبه می شود، زیرا یک وکیل نمی تواند وکالت هر دو طرف را به عهده بگیرد.

میزان دقیق هزینه ها در سال 1404، از سوی مراجع ذی صلاح اعلام می شود و متغیر است. برای اطلاع از جزئیات و تخمین دقیق تر، مشاوره با وکیل یا مراجعه به دفاتر خدمات قضایی توصیه می شود.

نقش وکیل متخصص در طلاق توافقی در تهران

اگرچه طلاق توافقی به معنای توافق زوجین است، اما پیچیدگی های قانونی و اداری آن، به خصوص در تهران، می تواند چالش برانگیز باشد. حضور یک وکیل متخصص در طلاق توافقی، مزایای بسیاری دارد.

مزایای استخدام وکیل

• سرعت و دقت: وکیل با تجربه، به تمامی مراحل و رویه های قانونی و اداری آگاه است و می تواند فرآیند را با سرعت و دقت بیشتری پیش ببرد. این امر به ویژه در تهران که دادگاه ها و مراکز مشاوره شلوغ هستند، اهمیت بالایی دارد.
• کاهش استرس: وکیل می تواند بسیاری از مراحل را بدون نیاز به حضور زوجین پیگیری کند، که این امر به کاهش استرس و فشار روانی بر آن ها کمک می کند.
• تنظیم توافق نامه دقیق: وکیل متخصص می تواند در تنظیم توافق نامه جامع و حقوقی کمک کند تا از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری شود.
• حفظ حقوق زوجین: وکیل از حقوق هر یک از زوجین به صورت کامل دفاع می کند و اطمینان می دهد که توافقات به بهترین نحو و مطابق با قانون صورت می گیرد.

محدودیت های قانونی: لزوم حضور دو وکیل

یکی از نکات مهم در طلاق توافقی با وکیل، این است که یک وکیل نمی تواند به طور همزمان وکالت زن و مرد را بر عهده بگیرد. طبق اصول حرفه ای و قانونی، هر یک از زوجین باید وکیل مستقل خود را داشته باشند. این امر برای حفظ بی طرفی و اطمینان از رعایت کامل حقوق هر دو طرف ضروری است.

خدمات قابل ارائه توسط وکیل

وکیل طلاق توافقی می تواند خدمات گسترده ای را ارائه دهد، از جمله:

• مشاوره حقوقی تخصصی در تمامی مراحل.
• تنظیم دقیق و قانونی توافق نامه طلاق.
• ثبت نام در سامانه ثنا و پیگیری ابلاغیه ها.
• اخذ نوبت و حضور در جلسات مراکز مشاوره (سامانه تصمیم) به نیابت از موکل (در صورت وجود وکالت جامع).
• ثبت دادخواست طلاق در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
• حضور در جلسات دادگاه خانواده و پیگیری پرونده تا صدور گواهی عدم امکان سازش.
• پیگیری ثبت طلاق در دفترخانه رسمی ازدواج و طلاق.

پذیرش وکالت از سراسر کشور و ایرانیان مقیم خارج

با راه اندازی سامانه ثنا و الکترونیکی شدن بسیاری از فرآیندهای قضایی، امکان پذیرش وکالت از موکلین ساکن سایر شهرها و حتی ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز فراهم شده است. ایرانیان مقیم خارج می توانند با مراجعه به سفارت یا کنسولگری ایران در کشور محل اقامت خود، به وکیل در ایران وکالت دهند تا فرآیند طلاق توافقی آن ها را پیگیری کند. این امر باعث صرفه جویی در زمان و هزینه های سفر می شود.

مهم ترین توافقات و مسائل حقوقی در طلاق توافقی

در طلاق توافقی، نحوه توافق بر سر حقوق مالی و غیرمالی از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا این توافقات، اساس رأی دادگاه را تشکیل می دهند. عدم دقت در این بخش می تواند منجر به مشکلات آتی شود.

مهریه

یکی از مهم ترین مسائل مالی در طلاق توافقی، تعیین تکلیف مهریه است:

• انواع توافقات: زوجه می تواند تمامی مهریه خود را ببخشد (بذل کامل)، بخشی از آن را ببخشد، یا توافق کند که مهریه به صورت نقدی، اقساطی یا در یک تاریخ مشخص پرداخت شود.
• ضمانت اجرای عدم پرداخت اقساط مهریه: اگر مهریه به صورت اقساطی تعیین شود و مرد سه قسط متوالی را پرداخت نکند، کل مهریه حال شده و زن می تواند تمامی آن را از طریق دادگاه مطالبه کند.
• نکات مهم برای زوجه: توصیه می شود زوجه در توافقنامه به صراحت ذکر کند که مهریه را دریافت نکرده است و صرفاً برای طلاق توافقی آن را می بخشد، تا در صورت عدم ثبت طلاق، حقوق خود را از دست ندهد.

حضانت و ملاقات فرزندان

مسائل مربوط به فرزندان از حساسیت بالایی برخوردار است:

• اولویت حضانت: طبق قانون، حضانت فرزند تا 7 سالگی با مادر است و پس از آن با پدر. با این حال، بعد از 7 سالگی، دادگاه با رعایت مصلحت کودک تصمیم گیری می کند و ممکن است حضانت را به هر یک از والدین که شرایط بهتری دارد واگذار کند.
• حق ملاقات فرزندان: حق ملاقات فرزند از حقوق اساسی والدین است و به هیچ وجه قابل سلب نیست. حتی اگر والدین بر سر سلب این حق توافق کنند، این توافق از نظر قانونی باطل است. صرفاً می توان بر سر زمان، مکان و نحوه ملاقات توافق کرد.
• نفقه فرزندان: میزان نفقه فرزندان بر اساس نیازهای کودک و توان مالی پدر تعیین می شود و دادگاه می تواند در صورت عدم توافق والدین، میزان آن را مشخص کند. پرداخت نفقه فرزندان بر عهده پدر است.

جهیزیه و اجرت المثل

این موارد نیز از حقوق مالی زن هستند که در طلاق توافقی تعیین تکلیف می شوند:

• نحوه استرداد جهیزیه: زوجه می تواند جهیزیه خود را مسترد کند. اهمیت سیاهه جهیزیه (لیست اقلامی که در زمان ازدواج به منزل شوهر برده شده و به امضای زوج رسیده است) در این مرحله بسیار زیاد است.
• شرایط مطالبه اجرت المثل: زوجه می تواند بابت کارهایی که در طول زندگی مشترک و بدون قصد تبرع (رایگان) انجام داده، مطالبه اجرت المثل کند. دادگاه در صورت احراز شرایط، مبلغی را برای اجرت المثل تعیین می کند.

اموال و مستغلات مشترک

در صورت وجود اموال مشترک بین زوجین، باید در خصوص تقسیم آن ها توافق شود:

• نحوه توافق: زوجین می توانند بر سر تقسیم اموال منقول و غیرمنقول (خانه، زمین، خودرو، حساب بانکی، سهام و…) به هر نحوی که توافق دارند، اقدام کنند. مثلاً، ممکن است توافق کنند که یکی از طرفین سهم خود را به دیگری واگذار کند یا اموال به فروش رسیده و مبلغ آن تقسیم شود.
• اهمیت ثبت رسمی: توافقات مربوط به اموال غیرمنقول (مانند خانه) پس از ثبت طلاق و قطعی شدن، نیاز به پیگیری مراحل قانونی برای ثبت در دفاتر اسناد رسمی دارد.

نکات ویژه و موارد خاص در طلاق توافقی

طلاق توافقی، با وجود سادگی نسبی، می تواند در شرایط خاصی پیچیدگی های متفاوتی پیدا کند.

طلاق توافقی در دوران عقد

در صورتی که طلاق توافقی در دوران عقد و قبل از شروع زندگی مشترک (یا همان دوشیزگی زوجه) انجام شود، شرایط خاص خود را دارد:

• گواهی بکارت: اگر زوجه باکره باشد، برای ثبت طلاق و حذف نام همسر از شناسنامه، نیاز به گواهی بکارت از پزشکی قانونی دارد. دادگاه های تهران برای این منظور، فقط گواهی پزشکی قانونی را معتبر می دانند.
• حذف نام همسر از شناسنامه: در صورت باکره بودن و عدم نزدیکی، زوجه می تواند پس از ثبت طلاق با ارائه گواهی پزشکی قانونی و حکم دادگاه، برای حذف نام همسر سابق از شناسنامه اش اقدام کند.
• مهریه: در این شرایط، زوجه مستحق نصف مهریه است، مگر اینکه بر سر مبلغ دیگری توافق کنند یا تمام آن را ببخشد.

طلاق توافقی زن باردار

بارداری زن مانعی برای طلاق توافقی نیست، اما شرایطی را به وجود می آورد:

• آزمایش عدم بارداری: زنانی که باکره یا یائسه نیستند، باید گواهی عدم بارداری را به دادگاه و دفترخانه ارائه دهند. در صورت بارداری، طلاق ثبت می شود اما تعیین تکلیف حضانت فرزند آینده و نفقه دوران بارداری و پس از تولد، باید در توافقنامه قید شود.
• حضانت فرزند آینده: حضانت فرزند پس از تولد، تا سن 7 سالگی با مادر و پس از آن با پدر است، مگر اینکه دادگاه به دلیل مصلحت کودک، تصمیم دیگری بگیرد. تمامی توافقات باید با رعایت مصلحت کودک باشد.

پشیمانی از طلاق توافقی

امکان پشیمانی از طلاق توافقی تا قبل از ثبت رسمی آن در دفترخانه وجود دارد:

• قبل از ثبت رسمی: اگر یکی از زوجین در هر مرحله ای (قبل از دادگاه، بعد از جلسات مشاوره، یا حتی بعد از صدور رأی دادگاه) از طلاق منصرف شود و برای ثبت رسمی در دفترخانه حاضر نشود، طلاق توافقی منتفی می گردد.
• پشیمانی مرد: اگر مرد پس از صدور رأی دادگاه پشیمان شود و برای ثبت طلاق به دفترخانه مراجعه نکند، طلاق ثبت نخواهد شد، مگر اینکه زن وکالت در طلاق داشته باشد.
• پشیمانی زن: اگر زن پس از صدور رأی دادگاه پشیمان شود و حاضر به ثبت طلاق نباشد، در طلاق خلع (که زن مهریه خود را در قبال طلاق می بخشد)، زن می تواند در ایام عده (سه طهر پس از طلاق) به آنچه بخشیده رجوع کند، که در این صورت طلاق از نوع بائن به رجعی تبدیل شده و مرد نیز حق رجوع خواهد داشت. برای جلوگیری از این امر، در رأی دادگاه قید می شود که زن حق رجوع به آنچه بذل کرده را از خود ساقط می کند یا مهریه را ابراء نماید.

اعتراض به رأی دادگاه طلاق توافقی

اگرچه طلاق توافقی بر پایه توافق است، اما امکان اعتراض به گواهی عدم امکان سازش وجود دارد:

• مهلت اعتراض: زوجین می توانند ظرف 20 روز پس از صدور رأی، به آن اعتراض کنند.
• اسقاط حق اعتراض: برای تسریع در فرآیند، زوجین معمولاً حق تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی خود را ساقط می کنند. در این صورت، رأی دادگاه بلافاصله قطعی می شود. در غیر این صورت، رأی پس از گذشت 44 روز (22 روز تجدیدنظر و 22 روز فرجام خواهی) قطعی خواهد شد.

طلاق توافقی ایرانیان مقیم خارج از کشور

برای ایرانیانی که در خارج از کشور اقامت دارند و قصد طلاق توافقی در تهران را دارند، امکان پیگیری پرونده از راه دور وجود دارد:

• اعطای وکالت: زوجین (یا یکی از آن ها) می توانند با مراجعه به سفارت یا کنسولگری ایران در کشور محل اقامت خود، به یک وکیل در ایران وکالت جامع برای پیگیری مراحل طلاق توافقی اعطا کنند.
• نکات مهم در وکالت نامه: وکالت نامه باید شامل اختیارات لازم از جمله وکالت در قبول بذل مهریه (برای مرد)، وکالت در بذل یا ابراء مهریه (برای زن)، وکالت در اسقاط حق تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی، و تعیین تکلیف حضانت و نفقه فرزندان باشد.
• صلاحیت دادگاه: اگر یکی از طرفین در ایران اقامت دارد، دادگاه محل اقامت او صالح به رسیدگی است. اگر هر دو در خارج از کشور باشند، اما در ایران محل سکونت موقت داشته باشند، دادگاه محل سکونت موقت زوجه صلاحیت دارد و در غیر این صورت، دادگاه های شهرستان تهران صالح به رسیدگی خواهند بود.

آیا دادگاه می تواند در توافقات زوجین دخالت کند؟

در طلاق توافقی، دادگاه معمولاً در جزئیات توافقات زوجین دخالت نمی کند و صرفاً صحت و جامعیت توافقات را تأیید می کند. با این حال، در مواردی که توافقات خلاف قانون، نظم عمومی یا مصلحت کودک باشد، دادگاه می تواند از تأیید آن خودداری کند. به عنوان مثال، توافق بر سر سلب حق ملاقات با فرزند از سوی یکی از والدین، به دلیل اینکه خلاف ماده 959 قانون مدنی (عدم امکان سلب کلی حقوق مدنی) است، مورد تأیید دادگاه قرار نخواهد گرفت.

دادگاه خانواده در طلاق توافقی، نقشی نظارتی بر قانونی بودن و عدم تضییع حقوق طرفین، به خصوص مصلحت کودکان، ایفا می کند و در موارد خاص، ممکن است به توافقات ورود کند.

بخشنامه ها و قوانین جدید طلاق توافقی در سال 1404 (ویژه تهران)

قوانین و رویه های مربوط به طلاق توافقی ممکن است با بخشنامه ها و تصمیمات جدید قوه قضائیه دستخوش تغییراتی شود. مهم ترین تغییر در سال های اخیر، اجباری شدن شرکت در جلسات مشاوره خانواده پیش از ثبت دادخواست طلاق توافقی بود.

تأثیر بخشنامه جدید بر روند طلاق توافقی

بخشنامه شماره ۹۰۰۰/۱۳۱۰۴/۵۵ مورخ 05/۰۹/1397 که در تهران و سایر کلان شهرها به اجرا درآمد، تأثیرات قابل توجهی بر فرآیند طلاق توافقی گذاشت:

• الزام به مشاوره: قبل از این بخشنامه، ارجاع به داوری (و نه مشاوره) در برخی موارد الزامی بود، اما با این بخشنامه، مراجعه به مراکز غربالگری و مشاوره تحت نظارت بهزیستی (سامانه تصمیم) اجباری شد.
• هدف از مشاوره: هدف اصلی این جلسات، تلاش برای سازش و حفظ زندگی مشترک است. در صورت عدم امکان سازش، گواهی عدم انصراف از طلاق صادر می شود.
• افزایش زمان اولیه: این مرحله مشاوره، مدت زمان کلی فرآیند طلاق توافقی را افزایش داده است، زیرا زوجین باید حداقل 45 روز تا 3 ماه در این جلسات شرکت کنند.

در سال 1404 نیز، این رویه ادامه دارد و تمامی متقاضیان طلاق توافقی در تهران، ملزم به طی این مرحله هستند. آگاهی از این تغییرات و به روزرسانی ها برای تسریع در امور حقوقی بسیار حیاتی است.

نتیجه گیری

طلاق توافقی در تهران، با وجود اینکه راهکاری برای جدایی مسالمت آمیز محسوب می شود، فرآیندهای قانونی و اداری خاص خود را دارد. از توافق اولیه بر سر تمامی حقوق مالی و غیرمالی گرفته تا ثبت نام در سامانه ثنا، مراجعه به مراکز مشاوره تصمیم، ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی، حضور در دادگاه خانواده و در نهایت ثبت رسمی طلاق در دفترخانه، هر مرحله نیازمند دقت و آگاهی کامل است. مدت زمان و هزینه های این فرآیند نیز به عوامل مختلفی از جمله حضور یا عدم حضور وکیل و پیچیدگی توافقات بستگی دارد.

تصمیم گیری آگاهانه و سنجیده در تمامی مراحل، به ویژه در مورد توافقات مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و تقسیم اموال، نقش کلیدی در پیشگیری از مشکلات و پشیمانی های آتی دارد. با توجه به پیچیدگی های قانونی و رویه های خاص دادگاه های تهران، بهره مندی از مشاوره حقوقی تخصصی و وکیل با تجربه در طلاق توافقی، می تواند به حفظ حقوق زوجین، تسریع فرآیند و کاهش استرس های ناشی از آن کمک شایانی کند. وکیل متخصص می تواند در تنظیم دقیق توافق نامه، پیگیری مراحل اداری و قضایی، و ارائه راهکارهای قانونی مناسب، راهنمای مطمئنی برای شما باشد.